Πέμπτη 31 Δεκεμβρίου 2015

ΤΟ ΒΗΜΑ - Σεξισμός και διαχείριση της διαφορετικότητας

Πάω πολλά χρόνια πίσω... Ένας συμφοιτητής και καλός φίλος από την παρέα τα «είχε φτιάξει» με μια κοπέλα μικρότερης ηλικίας. Καταπιεσμένοι κι οι δύο από τις συντηρητικές οικογένειές τους, βρήκαν έναν τρόπο να βγάλουν το άχτι τους στον γενικό συντηρητισμό της εποχής: Επέλεγαν τα δημόσια μέσα μεταφοράς ως τον πλέον δόκιμο χώρο για να εκφράσουν το «πάθος τους» με μακρόσυρτα φιλιά και περιπαθείς (στα όρια του επιτρεπτού) περιπτύξεις.

Αυτό που έχει ενδιαφέρον είναι ότι, όπως ομολογούσε ο φίλος, απολάμβαναν και οι δύο τα ενοχλημένα βλέμματα των υπόλοιπων επιβατών. Θα έλεγε κανείς πως, με τον τρόπο τους, τιμωρούσαν την κοινωνία για την έλλειψη ανοχής απέναντι στη δημόσια έκθεση διαπροσωπικών καταστάσεων που, από τη φύση τους, θα έπρεπε – κατά την κοινωνία πάντα – να εκφράζονται με την δέουσα ιδιωτικότητα.

Σήμερα, τα όρια ανοχής έχουν διευρυνθεί σημαντικά. Τόσο ώστε η απροκάλυπτη εκδήλωση ερωτικών διαθέσεων σε κοινή θέα να μην είναι, πλέον, τρόπος αντίδρασης αλλά αποτέλεσμα ενσυνείδητης παραίτησης από το δικαίωμα στην ιδιωτικότητα. Μια παραίτηση που γίνεται ελαφρά τη καρδία, βέβαια, με δεδομένη την ευκολία με την οποία ο σύγχρονος άνθρωπος ακυρώνει το περιβάλλον του στεγανοποιώντας επιλεκτικά τη συνείδησή του...

Μια νέα πρόκληση, όμως, έρχεται να θέσει και πάλι σε δοκιμασία την κοινωνική ανεκτικότητα απέναντι στην απο-ιδιωτικοποίηση των ερωτικών σχέσεων. Τούτη τη φορά, μάλιστα, ο πήχης στέκει ψηλότερα, αφού ένα μεγάλο τμήμα της κοινωνίας καλείται να συμφιλιωθεί με την εικόνα ανοικτής έκφρασης ερωτικών αισθημάτων ανάμεσα σε ομόφυλα άτομα. Κάποιοι θα χαρακτήριζαν τον μη-δυνάμενο να συμφιλιωθεί ως απλά συντηρητικό. Πολλοί, εν τούτοις, θα έσπευδαν να του κολλήσουν μια ακόμα χειρότερη ετικέτα: αυτή του «ρατσιστή». Ή, εν προκειμένω, του «σεξιστή».

Στη χώρα μας υπάρχουν πλέον νόμοι που προστατεύουν και διασφαλίζουν το δικαίωμα στη διαφορετικότητα. Θα έπρεπε, ίσως, να υπήρχαν και νόμοι που να προστατεύουν το δικαίωμα της ένστασης για τη διαχείριση της διαφορετικότητας από τους ίδιους τους φορείς της! Προϋπόθεση: Ο τρόπος έκφρασης της διαφωνίας να μην προσβάλλει την ανθρώπινη αξιοπρέπεια και να μην περιλαμβάνει ή υποκινεί συμπεριφορές που θα μπορούσαν αντικειμενικά να χαρακτηριστούν ως ρατσιστικές [1,2].

Αν το ζητούμενο για την κοινωνία είναι η αποκατάσταση της ισότητας και η δίκαιη κατανομή της ελευθερίας, τότε θα πρέπει να γίνει αποδεκτή από όλους η αμφίδρομη ισχύς ενός κοινωνικού δικαιώματος. Συγκεκριμένα, αν κάποιος διεκδικεί την απόλυτη ελευθερία στη δημόσια έκθεση προσωπικών του ιδιαιτεροτήτων, τότε και κάποιος άλλος μπορεί εξίσου να αξιώσει την ελευθερία στην έκφραση απαρέσκειας για συμπεριφορές προ των οποίων τίθεται και οι οποίες (για τους όποιους λόγους) τον ενοχλούν.

Για παράδειγμα, έχω δικαίωμα να αλλάξω θέση στο λεωφορείο αν πλάι μου τεκταίνεται κάτι που δεν είναι συμβατό με την προσωπική μου αισθητική, χωρίς καν να υποχρεούμαι να υποκριθώ, π.χ., ότι με ενοχλεί ο ήλιος ή ότι πρόκειται να κατέβω στην επόμενη στάση. Το ίδιο σε έναν κινηματογράφο, ακόμα και μέσα στο χώρο του Κοινοβουλίου! Όπως δικαιούμαι, εν γένει, να εκφράζω δημόσια τις αντιρρήσεις μου για μια κοινωνική συμπεριφορά με την οποία δεν συμφωνώ, αρκεί βέβαια να μην παραβιάζω τις αυτονόητες προϋποθέσεις σεβασμού της προσωπικότητας που τέθηκαν πιο πάνω.

Η (ρητορική ή έμπρακτη) ένστασή μου αυτή δεν μπορεί να θεωρηθεί ρατσιστική, αφού ο ρατσισμός αφορά χαρακτηριστικά τα οποία δεν είναι αποτέλεσμα ελεύθερης επιλογής εκείνου που τα φέρει. Και η δημόσια συμπεριφορά είναι θέμα επιλογής του καθενός μας!

Έτσι, όσο ηθικά και νομικά καταδικαστέα είναι η πράξη της εξύβρισης ενός ανθρώπου λόγω των σεξουαλικών του προσανατολισμών, άλλο τόσο καταδικαστέα (θα πρέπει να) είναι η άκριτη επικόλληση υβριστικών ετικετών όπως «ρατσιστής», «σεξιστής» ή «φασίστας» σε όποιον τολμά να εκφράζει με τη δέουσα ευπρέπεια την αντίθεσή του στον τρόπο προβολής των ερωτικών ιδιαιτεροτήτων από τους φορείς τους.

Προς αποφυγή τυχόν παρεξηγήσεων, τονίζω ότι η επίλυση ενός χρονίζοντος νομικού προβλήματος με άμεσες κοινωνικές συνέπειες είναι κάτι που ασφαλώς οφείλουμε όλοι να χαιρετίσουμε. Οι θριαμβολογίες, όμως, όπως και κάποιες άκομψες προκλήσεις εκ μέρους των δικαιωθέντων, αποδυναμώνουν τις προοπτικές καθολικής αποδοχής των θέσεών τους και, εν τέλει, συμβάλλουν στη δημιουργία ενός ακόμα διχασμού στην κοινωνία.

Εκτός, βέβαια, αν η πρόκληση καθαυτή είναι το ζητούμενο, εν είδει τιμωρίας σε μια κοινωνία που δυσκολεύεται να αποδεχθεί και να ενσωματώσει κάποιες μορφές διαφορετικότητας. Κάτι σαν τα μάλλον συμπλεγματικά κίνητρα της ανώριμης συμπεριφοράς των φίλων των φοιτητικών χρόνων...

Αναφορές:

[1] Ρατσισμός: Εννοιολογική προσέγγιση μιας ετικέτας

http://www.tovima.gr/opinions/useropinions/article/?aid=499930

[2] A conceptual approach to racism

http://www.tovima.gr/en/article/?aid=574458

ΤΟ ΒΗΜΑ

Τρίτη 22 Δεκεμβρίου 2015

ΤΟ ΒΗΜΑ - Εκπαίδευση και σύγχρονος πραγματισμός

«Η εθνική στρατηγική για την εκπαίδευση και τη διά βίου μάθηση, ενσωματώνοντας τη Στρατηγική της Λισσαβόνας, δίνει έμφαση στην ποιότητα σε όλες τις βαθμίδες εκπαίδευσης, με τη δημιουργία ενός εκπαιδευτικού συστήματος που θα στοχεύει στη διαμόρφωση ολοκληρωμένων προσωπικοτήτων, με ικανότητα ανταπόκρισης στις απαιτήσεις του σύγχρονου κοινωνικού και οικονομικού περιβάλλοντος.

Αναγκαία προϋπόθεση είναι η βελτίωση της ποιότητας και της ανταπόκρισης του εκπαιδευτικού συστήματος στις ανάγκες της αγοράς εργασίας και η εξοικείωση μαθητών, σπουδαστών και φοιτητών με αυτές.»

(Σχετικά παλιό – πλην πάντα επίκαιρο στην ουσία του – κείμενο από επίσημη κρατική ιστοσελίδα με θέμα «Εκπαίδευση και Αγορά Εργασίας».)

Είμαι ο τελευταίος που θα αμφισβητούσε τις καλές προθέσεις του συντάκτη κειμένων όπως το παραπάνω (το επέλεξα τυχαία). Ομολογώ, εν τούτοις, ότι δυσκολεύομαι να συσχετίσω απόλυτα και μονοσήμαντα τη διαμόρφωση ολοκληρωμένης προσωπικότητας με την ικανότητα ανταπόκρισης σε ένα οικονομικό περιβάλλον ή στις ανάγκες της αγοράς εργασίας. Εκτός, φυσικά, αν η έκφραση «ολοκληρωμένη προσωπικότητα» έπαψε να έχει το πλάτος και το βάθος που διαχρονικά της έχει αποδοθεί!

Γενικά μιλώντας, η σύνδεση της εκπαίδευσης με την αγορά είναι σήμερα περισσότερο από ποτέ προϋπόθεση επιβίωσης. Κι αυτό είναι δεδομένο που δεν επιδέχεται αμφισβήτηση. Υπάρχουν όμως και κάποιοι εκπαιδευτικοί (ας τους χαρακτηρίσουμε, αν θέλετε, «αιθεροβάμονες») που εξακολουθούν να βλέπουν την εκπαίδευση μέσα από το ιδεαλιστικό πρίσμα της διαμόρφωσης χαρακτήρων. Γι’ αυτούς η ζωή είναι κάτι πολύ μεγαλύτερο από την επιβίωση και η μόρφωση οφείλει να στοχεύει σε ιδανικά πολύ υψηλότερα από μια επαγγελματική καταξίωση.

Επειδή, λοιπόν – για να χρησιμοποιήσω μια δημοφιλή έκφραση – και οι εκπαιδευτικοί αυτοί έχουν ψυχή (καθώς και δικαίωμα άποψης και λόγου), θα ήθελα να μοιραστώ κάποιες «αιρετικές» σκέψεις τους με τον αναγνώστη, δίχως, ασφαλώς, να διεκδικώ τη συμφωνία του με αυτές.

Σημειώνω καταρχήν ότι τον όρο «αγορά» θα τον χρησιμοποιήσουμε εδώ με κάπως γενικότερη σημασία: Εννοούμε ένα σύστημα προσφοράς και ζήτησης κοστολογούμενων αγαθών (προϊόντων ή υπηρεσιών) η αξία των οποίων διαμορφώνεται στο πλαίσιο του συστήματος μέσω του συσχετισμού της προσφοράς με τη ζήτηση. Με βάση αυτό τον αυτοματισμό, π.χ., καθορίζεται η τιμή ενός προϊόντος ή μιας υπηρεσίας, καθώς και ο αριθμός των ατόμων που θα προσληφθούν για να καλύψουν μια συγκεκριμένη ανάγκη, κοινωνική ή ιδιωτική.

Από την έναρξη της οικονομικής κρίσης έχει αναπτυχθεί μια κλιμακούμενη αντίληψη σύμφωνα με την οποία πρωταρχικός (αν όχι μοναδικός) σκοπός της εκπαίδευσης είναι η προετοιμασία ενός νέου ανθρώπου για ένταξή του στην αγορά. Αναντίρρητα, η αγορά (με τη γενικότερη δυνατή σημασία του όρου) είναι ο στίβος όπου ο νέος θα αναζητήσει την ευκαιρία για την εξασφάλιση αξιοπρεπούς ζωής και – γιατί όχι; – κοινωνικής καταξίωσης. Το ζήτημα είναι κατά πόσον η εκπαίδευση, ως κορυφαία διαχρονική αξία, θα πρέπει να περιορίσει το ρόλο της στην υπηρέτηση αυτών και μόνο των στόχων, με δεδομένο ότι η επιβίωση είναι αναγκαία προϋπόθεση αλλά όχι επαρκής συνθήκη για μια ολοκληρωμένη ζωή. Και η επίτευξη αυτής της ολοκλήρωσης υπήρξε πάντα η βασική αποστολή της εκπαίδευσης.

Ας φανταστούμε ένα ακραίο σενάριο: μια κοινωνία όπου το εκπαιδευτικό σύστημα είναι προσανατολισμένο αποκλειστικά στις ανάγκες της αγοράς. Ο άνθρωπος – μονάδα αντικαθίσταται βαθμιαία από τον άνθρωπο – εξάρτημα του συστήματος. Η ανθρώπινη μοναδικότητα, δηλαδή, υποκαθίσταται από την ανθρώπινη λειτουργικότητα στο πλαίσιο ενός προκαθορισμένου συστήματος αξιών με το οποίο ο άνθρωπος καλείται να είναι (ή να γίνει) συμβατός προκειμένου να επιβιώσει.

Η μοναδικότητα τείνει έτσι να γίνει αναλώσιμο είδος. Για παράδειγμα, μια ηλεκτρική συσκευή μπορεί να είναι μοναδική στο είδος της σε ένα σπίτι, αν όμως πάψει να λειτουργεί αντικαθίσταται από άλλη παρόμοια. Το ίδιο, κατ’ αναλογία, κι ένας οποιοσδήποτε επαγγελματίας μέσα στο απρόσωπο, ισοπεδωτικό χωνευτήρι της αγοράς σε αυτή την υποθετική κοινωνία. Ακόμα κι αν πρόκειται για έναν εκπαιδευτικό που είναι επιφορτισμένος με το έργο της διαχείρισης ανθρώπινων ψυχών...

Επιστρέφοντας στον κόσμο του πραγματικού, θεωρώ αναγκαίο να θέσω μερικά ερωτήματα (ελπίζοντας ότι δεν θα αξιολογηθούν ως ρητορικά από τον αναγνώστη) στα οποία οφείλουμε οι εκπαιδευτικοί να δώσουμε πειστικές απαντήσεις:

- Στο πλαίσιο του λειτουργήματός μας, διδάσκουμε στον μαθητή το «γιατί», ή μήπως περιοριζόμαστε όλο και περισσότερο στο «πώς»; Αναδεικνύουμε την αξία της γνώσης για τη γνώση με στόχο και μόνο τη διεύρυνση των πνευματικών οριζόντων και την εσωτερική καλλιέργεια; Ενθαρρύνουμε την ανάπτυξη κριτικής σκέψης σε βάρος της απομνημόνευσης;

- Αφήνουμε περιθώρια στον μαθητή να αναδείξει και να αναπτύξει ιδιαίτερα προσωπικά χαρίσματα τα οποία δεν προορίζονται να εξυπηρετήσουν τη μελλοντική σχέση του με την αγορά, άρα σχετίζονται γενικότερα με τη ζωή και όχι στενά με την επιβίωση; Τον ενθαρρύνουμε να ανακαλύψει μέσα του αρετές που δεν κοστολογούνται, άρα δεν αγοράζονται ή πουλιούνται;

- Στην αποτίμηση του ρόλου μας ως δασκάλων, υφίσταται ακόμα η ανάπτυξη αυτογνωσίας ως κορυφαία αποστολή της εκπαίδευσης (κατά Σωκράτη), ή ο όρος κατάντησε να σημαίνει την ανακάλυψη δεξιοτήτων που θα καταστήσουν τον αυριανό πολίτη χρήσιμο (αν και ενδεχομένως αναλώσιμο) εξάρτημα του συστήματος της αγοράς;

- Εξηγούμε στον μαθητή ότι υπάρχει κάποια διαφορά ανάμεσα στο επάγγελμα και στο λειτούργημα (με τη σημασία της υψηλής κοινωνικής προσφοράς), έτσι ώστε όταν τα δύο συνυπάρχουν, το πρώτο να μην επισκιάζει κι εν τέλει καταργεί το δεύτερο;

- Και, τέλος, διδάσκουμε την αλληλεγγύη σαν αντίρροπη δύναμη στον ανταγωνισμό και σαν απαραίτητο συνεκτικό στοιχείο κάθε ανθρώπινης κοινωνίας;

Με βάση τις απαντήσεις μας σε ερωτήματα όπως τα παραπάνω, θα μπορέσουμε να αξιολογήσουμε το επίπεδο της προσφοράς μας στο λειτούργημα της εκπαίδευσης. Θα μπορέσουμε να διαγνώσουμε αν επάξια φέρουμε τον τίτλο του δασκάλου, ή αν θα πρέπει ενδεχομένως να περιοριστούμε, π.χ., σε αυτόν του καθηγητή. Αν είμαστε ταγμένοι στην αποστολή της διαμόρφωσης ανθρώπινης συνειδητότητας, ή αν απλά λειτουργούμε ως χορηγοί πληροφορίας σε ανθρώπινους αποθηκευτικούς χώρους με στόχο την παραγωγή χρήσιμων μελλοντικών εργαλείων σε ένα σύστημα που καταπίνει την ατομικότητα.

Μου είναι εύκολο τη στιγμή αυτή να μαντέψω τις πιθανές ενστάσεις του πραγματιστή αναγνώστη. Όμως, όπως είπαμε νωρίτερα, και οι «αιθεροβάμονες» δικαιούνται μια θέση στον ήλιο στους καιρούς της κρίσης. Ιδιαίτερα στο χώρο της εκπαίδευσης – ποιος ξέρει; – ίσως κάποια μέρα αποδειχθούν ακόμα και χρήσιμοι. Εκ των υστέρων, φοβάμαι...

ΤΟ ΒΗΜΑ

Κυριακή 20 Δεκεμβρίου 2015

Ίλιγγος (1963)

Μαζί με την "Ιστορία μιας ζωής", ίσως η κορυφαία ταινία της "κλασικής" (ασπρόμαυρης) δημιουργικής περιόδου του Γιάννη Δαλιανίδη, κι ένα από τα καλύτερα soundtracks του Μίμη Πλέσσα! Ύστερα ήρθε "Η Παριζιάνα". Και όλα τέλειωσαν...


Πέμπτη 17 Δεκεμβρίου 2015

ΤΟ ΒΗΜΑ - Το «Τέταρτο Ράιχ» δεν μιλά γερμανικά...

Χονδρικά μιλώντας, υπάρχουν δύο τρόποι για να εξοντώσει κάποιος έναν ανθρώπινο οργανισμό. Ο άμεσος και γρήγορος τρόπος είναι μέσω βίαιης προσβολής με κάποιο εξωγενές αντικείμενο, όπως π.χ. μια σφαίρα που διαπερνά το σώμα και πλήττει ζωτικά όργανα. Ο δεύτερος τρόπος είναι πιο αργός και πιο ύπουλος: Ένας δύσκολα ανιχνεύσιμος παθογόνος παράγοντας (π.χ., ένας μικροοργανισμός) εισάγεται σε κάποιο σημείο του σώματος. Σιγά - σιγά προσβάλλει όλο και περισσότερα σημεία, έως ότου γίνει νόσος που εξαπλώνεται σε όλο το σώμα και δύσκολα, πια, θεραπεύεται.

Φυσικά, και στις δύο περιπτώσεις υπάρχουν περιθώρια σωτηρίας για τον οργανισμό. Αν η σφαίρα δεν πλήξει ανεπανόρθωτα κάποιο ζωτικό όργανο, μπορεί να αφαιρεθεί με χειρουργική επέμβαση. Επίσης, ο παθογόνος παράγοντας μπορεί να αντιμετωπιστεί και να εξαλειφθεί με κατάλληλα φαρμακευτικά σκευάσματα αν ανιχνευθεί έγκαιρα. Και το «έγκαιρα» είναι, εν προκειμένω, η λέξη - κλειδί για τη σωτηρία...

Παρόμοιες σκέψεις θα μπορούσε κάποιος να διατυπώσει στην περίπτωση που ο «οργανισμός» συμβολίζει μια χώρα, μια ήπειρο, ή ακόμα και ολόκληρη την ανθρωπότητα. Οι Ναζί κατήγαγαν τους αρχικούς θριάμβους τους με την τακτική του «κεραυνοβόλου πολέμου» (Blitzkrieg). Ήταν σαν να σκοτώνεις το απροετοίμαστο (αν και όχι πάντα ανυποψίαστο) θύμα με μια σφαίρα, αιφνιδιαστικά, γρήγορα και αποτελεσματικά. Ευτυχώς για την ανθρωπότητα, η «σφαίρα» απομακρύνθηκε κι εξουδετερώθηκε έγκαιρα, πριν προκαλέσει τον θάνατο στις ίδιες τις αξίες της ελευθερίας, της δημοκρατίας και του ανθρωπισμού.

Βέβαια, η τακτική του κεραυνοβόλου πολέμου προϋποθέτει υπεροπλία του επιτιθέμενου σε σχέση με τον αντίπαλο, μια συνθήκη που ασφαλώς πληρούσε η παντοδύναμη, τότε, πολεμική μηχανή του Τρίτου Ράιχ συγκρινόμενη με τις αμυντικές δυνατότητες των χωρών που κατακτήθηκαν. Σήμερα η Αμερική παραμένει ισχυρή, ενώ η Ευρωπαϊκή Ένωση έρχεται κι αυτή να θεραπεύσει τις αντιπαλότητες – και σε κρίσιμες περιόδους εχθρότητες – που προκάλεσε στο παρελθόν ο κατακερματισμός της ηπείρου σε κρατικές οντότητες με αντίπαλα συμφέροντα και εθνικά οράματα. Έναν τέτοιο κόσμο δύσκολα θα κατακτούσε ένας εξωτερικός εχθρός διεξάγοντας ορθόδοξο πόλεμο. Εν τούτοις, μια ύπουλη «νόσος» θα μπορούσε ίσως να διαβρώσει και τελικά να καταστρέψει τον κόσμο αυτό εκ των έσω...

Το «Τέταρτο Ράιχ» του αιώνα που διανύουμε – μια νέα απειλή για ολόκληρο τον Δυτικό κόσμο – δεν μιλά πλέον γερμανικά, παρά τις περί του αντιθέτου πεποιθήσεις των εκπροσώπων της σύγχρονης αντιμνημονιακής διανόησης. Ασπάζεται εξίσου τον δολοφονικό ρατσισμό του Ναζισμού, μόνο που τα κριτήρια αξιολόγησης και διαχωρισμού είναι διαφορετικά: τη θέση της ράτσας παίρνει τώρα η θρησκευτική πίστη. Ως «Άριοι» λογίζονται εκείνοι που είναι πρόθυμοι ακόμα και να θυσιαστούν στο όνομα του «ενός και μοναδικού θεού» και του προφήτη του. Για τους «άπιστους», η μόνη δίκαιη τιμωρία είναι ο αφανισμός.

Και, καθώς έσβησε πια προ πολλού η φωτιά στα κρεματόρια των στρατοπέδων συγκέντρωσης, δεν μένει παρά η φωτιά των εκρηκτικών. Ακόμα και σε χώρους όπου ανυποψίαστοι πολίτες συναθροίζονται για τις καθημερινές τους δραστηριότητες, όπως π.χ. στα μέσα μαζικής μεταφοράς. Επειδή, μάλιστα, ο τρόπος ψυχαγωγίας των «απίστων» δεν συνάδει με τις ιερές επιταγές της θρησκείας, οι χώροι ομαδικής διασκέδασης φαντάζουν κι αυτοί σαν ιδανικά σφαγεία για την εκτέλεση της θανατικής ποινής. Τα υποψήφια θύματα δεν είναι πλέον μόνο – ούτε καν κυρίως – Εβραίοι...

Όπως μας δίδαξε η εμπειρία πρόσφατων τραγικών περιστατικών στην Ευρώπη αλλά και στην Αμερική, οι πρόθυμοι «μάρτυρες» του θρησκευτικού φονταμενταλισμού δεν είναι απαραίτητα εισαγόμενο είδος. Αντίθετα, σε όχι λίγες περιπτώσεις είναι γέννημα - θρέμμα του τόπου ενάντια στον οποίο έχει μεθοδικά και συστηματικά καλλιεργηθεί το πολιτιστικό μίσος τους, και προς τον οποίο στρέφεται το δολοφονικό τους μένος. Νέα παιδιά που θα μπορούσαν να αποτελέσουν υγιή κύτταρα μιας κοινωνίας, είναι πρόθυμα να θυσιάσουν τις ζωές τους για ένα ιδανικό που δογματικά θεωρεί τη διαφορετικότητα ως αιτία μαζικού αφανισμού. Ακόμα κι αν η περίοδος του ναζισμού μας έχει κάπως εξοικειώσει με αυτή τη γενική ιδέα, δεν παύουν οι συσχετισμοί να προκαλούν ανατριχίλα...

Πώς θα μπορούσε να αναχαιτιστεί αυτή η επιχειρούμενη εκ των έσω διάβρωση και συνακόλουθη καταστροφή των Δυτικών κοινωνιών από τη μάστιγα του θρησκευτικού φανατισμού και του απορρέοντος από αυτόν πολιτιστικού μίσους; Δεν ανήκω στους ειδικούς που θα μπορούσαν να προτείνουν αποτελεσματικούς τρόπους αντιμετώπισης αυτής της παγκόσμιας απειλής. Το σημείο εκκίνησης, όμως, είναι αυτονόητο: Δεν μπορείς να εξοντώσεις έναν αντίπαλο σέρνοντας διαρκώς στους ώμους σου το βάρος της (δίκαιης ή όχι) ενοχής για την ύπαρξή του! Ο πολιτισμένος κόσμος (αδιάφορο αν κάποιοι ειρωνεύονται και αμφισβητούν τον επιθετικό προσδιορισμό) πρέπει, επιτέλους, να ξεπεράσει τα ενοχικά του σύνδρομα για τις αφετηρίες του κακού και να ενώσει τις δυνάμεις του για την εξάλειψη του νέου αυτού δολοφονικού ρατσισμού.

Και, για να μην παρερμηνευθούν οι θέσεις του γράφοντος: Μιλώ για την εξάλειψη της δυνατότητας μετεξέλιξης μιας ακραίας ιδεολογίας σε κοινωνική και πολιτική απειλή, όχι για την εξόντωση ανθρώπων! Ένα πολιτισμένο κοινωνικό σύστημα διαπαιδαγωγεί και διαμορφώνει συνειδήσεις πολύ πριν φτάσει στο σημείο να αμυνθεί σκοτώνοντας εκείνους που απέτυχε να ενσωματώσει.

Αρκεί, βέβαια, η διαπαιδαγώγηση αυτή (μέσω, κυρίως, της εκπαίδευσης) να κατορθώσει να κλείσει τον κύκλο της έγκαιρα, προτού η εύπλαστη συνειδητότητα ενός νέου ανθρώπου μετατραπεί σε άκαμπτο δογματισμό ενός φανατικού. Γιατί τότε δεν θα υπάρχει γυρισμός...

ΤΟ ΒΗΜΑ

Πέμπτη 10 Δεκεμβρίου 2015

Πόσο «ρατσιστικός» είναι ο φόβος;

Το περιστατικό είναι πρόσφατο και μου το διηγήθηκε αξιόπιστη πηγή που το βίωσε προσωπικά:

Γραμμή 2 του Μετρό, από Δάφνη προς Αθήνα. Στη στάση του Νέου Κόσμου μπαίνουν στο βαγόνι δύο άτομα, αλλοδαποί. Από τα φυσικά τους χαρακτηριστικά, την εν γένει παρουσία τους και την ομιλία τους, είναι εμφανής η προέλευσή τους και υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να μαντέψει κάποιος σωστά το θρήσκευμά τους.

Η συμπεριφορά τους είναι αφύσικη, για να μην πω ύποπτη. Μιλούν τόσο δυνατά που ακούγονται ευκρινώς στα γειτονικά βαγόνια. Ο τόνος της φωνής τους, αλλά και το βλέμμα τους, αποπνέουν θυμό και προκαλούν φόβο. Κάθε λίγο κάνουν μια κίνηση με τα χέρια τους, σαν να αναζητούν κάτι μέσα από τα τζάκετ τους. Οι επιβάτες έχουν παγώσει: τα γεγονότα στο Παρίσι είναι πρόσφατα. Κάποιοι σπεύδουν να κατέβουν, πανικόβλητοι, στην επόμενη στάση, που δεν είναι η στάση τους…

Αυτό που έκανε εντύπωση στη (σχετικά ψύχραιμη) πηγή που μου μετέφερε το περιστατικό, ήταν το εξής: Τα δύο άτομα, όχι μόνο δεν έδειξαν να ενοχλούνται από τα έντρομα βλέμματα των επιβατών, αλλά αντίθετα φάνηκε να τα διασκεδάζουν ιδιαίτερα. Θα έλεγε κανείς πως στόχος τους ήταν ακριβώς να ενσπείρουν τον τρόμο!

Θυμάμαι κάποιες εποχές, όχι πολύ μακρινές, τότε που η ανέμελα οργισμένη ρητορεία της μελλούμενης να κυβερνήσει Αριστεράς βάφτιζε «ρατσιστή» όποιον απλά τολμούσε να δηλώσει Έλληνας. Ακόμα χειρότερα, δαιμονοποιούσε το φυσικό ανακλαστικό του φόβου – σαν αυτόν που βίωσαν οι επιβάτες στο βαγόνι του Μετρό – ταυτίζοντας την ξενοφοβία με τον ρατσισμό (μια εννοιολογική σύγχυση στην οποία, δυστυχώς, υπέπεσαν ακόμα και συντάκτες νόμων…).

Τη «νύφη» την είχε πληρώσει, τότε, και η ποιήτρια Κική Δημουλά, όταν τόλμησε να ομολογήσει πως η ανεξέλεγκτη συσσώρευση (παράνομων, κυρίως) μεταναστών στη γειτονιά της, με την συνακόλουθη, κατακόρυφη αύξηση της εγκληματικότητας εκεί, την έκαναν να φοβάται να βγει από το σπίτι της. Ο «προοδευτικός» τύπος και τα ηλεκτρονικά μέσα ενημέρωσης έφτασαν τότε να μιλήσουν ακόμα και για «ρατσιστικό και ξενοφοβικό παραλήρημα» της ποιήτριας!

Στο σημείο αυτό, θα ήθελα να μεταφέρω στο αναγνωστικό κοινό τού Aixmi.gr κάποιες σκέψεις που δημοσίευσα στο «Βήμα» της 8-5-2013, σε μια απόπειρα αξιακής και εννοιολογικής τακτοποίησης με στόχο την απο-δαιμονοποίηση του φόβου:

————————————————

Πήρε φωτιά το Διαδίκτυο γιατί η ποιήτρια Κική Δημουλά φέρεται να είπε – μάλλον ανεπίσημα – σε κάποια εκδήλωση στην Κυψέλη (περιοχή όπου διαμένει) το εξής «εξωφρενικό»: ότι φοβάται να βγει απ’ το σπίτι της λόγω της αυξημένης εγκληματικότητας, αποτέλεσμα της υπερσυγκέντρωσης μεταναστών (νομίμων ή μη) στην εν λόγω περιοχή! Πώς το μάθαμε; Έτυχε να την ακούσει η δημοσιογράφος Άννα Δαμιανίδη, που ήταν παρούσα στην εκδήλωση των Atenistas. Και δεν έχασε τη μοναδική ευκαιρία να γίνει (έστω για λίγο) ένα από τα πιο πολυσυζητημένα πρόσωπα του Διαδικτύου. Όπως έλεγε κι ο παππούς μου, «αν δεν φας θεριό δεν θεριεύεις»!

Βέβαια, η δήλωση (αν την έκανε…) της ποιήτριας παραβιάζει ανοικτές θύρες: όλοι γνωρίζουμε το μαρτύριο των κατοίκων της Κυψέλης – ιδιαίτερα των ηλικιωμένων που είναι πιο ευάλωτοι σε συνθήκες περιρρέουσας εγκληματικότητας. Και, αν δεν επιμείνουμε να εθελοτυφλούμε (εκ του – πολιτικώς – πονηρού;), τα κύρια αίτια του φαινομένου δεν πρέπει να μας είναι και τόσο άγνωστα…

Επειδή όμως τα media μίλησαν ελαφρά τη καρδία για «ρατσιστικό και ξενοφοβικό παραλήρημα»(!) της κ. Δημουλά, θεωρούμε πως είναι μια καλή ευκαιρία να διατυπώσουμε δυο-τρεις σκέψεις πάνω στην ίδια την έννοια της ξενοφοβίας, με οδηγό την κοινή λογική και μόνο.

Καταρχήν, ο συνήθης συσχετισμός των όρων «ρατσισμός» και «ξενοφοβία» ως συγγενών εννοιών, είναι αδόκιμος. Αυτό ισχύει τόσο σε εννοιολογική, όσο και σε ηθική αλλά και νομική βάση. Ας εξετάσουμε αυτές τις παραμέτρους χωριστά:

1. Εννοιολογικά, η ξενοφοβία είναι κατά το μάλλον ή ήττον καλά καθορισμένη. Αναφέρεται στον παράλογο έως νοσηρό φόβο απέναντι σε οποιονδήποτε μπορεί να θεωρηθεί «ξένος» ως προς το κοινωνικό σύνολο στο οποίο ο ξενοφοβικός εντάσσεται αυτοπροσδιοριστικά. Αντίθετα, ο εννοιολογικός καθορισμός του ρατσισμού είναι ιδιαίτερα περίπλοκος, και η έννοια αυτή παραμένει – σε κάποιο βαθμό, τουλάχιστον – ασαφής.

2. Ο ρατσισμός είναι ηθικά αξιολογήσιμος και φέρει σαφώς αρνητικό πρόσημο. Τούτο οφείλεται στο ότι προσπαθεί να εισαγάγει ανισοτικές σχέσεις μεταξύ διαφορετικών ομάδων ανθρώπων με βάση αυθαίρετα θεωρούμενα χαρακτηριστικά, που μάλιστα είναι μη-επιλεγμένα. Πώς όμως μπορεί να αξιολογηθεί ηθικά ένα συναίσθημα, όπως ο φόβος ή μια βαθιά ριζωμένη προκατάληψη; Σε ποιο βαθμό, λοιπόν, είναι ηθικά καταδικαστέα η ξενοφοβία;

3. Από νομική άποψη, ο ρατσισμός, εφόσον εκδηλώνεται ως κοινωνική συμπεριφορά με πράξεις βίας (φυσικής ή ψυχολογικής), οφείλει να είναι ποινικά κολάσιμος σε κάθε πολιτισμένη κοινωνία. Πώς όμως μπορεί κανείς να ποινικοποιήσει τον φόβο – ένα κατά βάση αυτοσυντηρητικό συναίσθημα; Έτσι, η ξενοφοβία καθαυτή δεν μπορεί να θεωρείται «παράνομη» (πράγμα που αποτυγχάνουν να καταστήσουν σαφές οι νόμοι «κατά του ρατσισμού και της ξενοφοβίας»).

Αυτό που ενδεχομένως θα αποτελούσε αντικείμενο της Δικαιοσύνης είναι η πρόκληση ξενοφοβικών αισθημάτων μέσω δημόσιου λόγου. Και πάλι, όμως, τίθενται προϋποθέσεις: Το να διασπείρει κάποιος σκόπιμα ψευδείς ειδήσεις με σκοπό την πρόκληση τέτοιων αισθημάτων είναι εντελώς διαφορετικό από την δημόσια εξωτερίκευση προσωπικών βιωμάτων. Αν η δημόσια εξομολόγηση ενός θύματος εγκληματικής πράξης στοχοποιεί εκ των πραγμάτων κάποια κοινωνική ομάδα, θα ήταν παράλογο να τιμωρηθεί το θύμα για μια στοιχειώδη άσκηση ελευθερίας του λόγου εκ μέρους του!

Για να επιστρέψουμε στην κ. Δημουλά και το υποτιθέμενο «ρατσιστικό και ξενοφοβικό παραλήρημά της», θα αρκεστούμε να πούμε πως η ποιήτρια εξέφρασε χωρίς περιττά ταμπού το απολύτως αυταπόδεικτο. Αψηφώντας την αναμενόμενη διαστρέβλωση των λόγων της από τις επιλεκτικές ευαισθησίες των δήθεν «προοδευτικών», και την εκμετάλλευσή τους από τον καιροσκοπισμό των φερεφώνων κάποιων υποψήφιων επιβητόρων της εξουσίας…

————————————————

Δύο ερωτήματα που σήμερα, τουλάχιστον, φαντάζουν σε εμάς ρητορικά:

– Πόσο «ρατσιστές» θα μπορούσαν να θεωρηθούν οι έντρομοι επιβάτες του βαγονιού του Μετρό – ακόμα κι εκείνοι που κατέβηκαν πρόωρα στην επόμενη στάση με ένα μορφασμό απέχθειας ζωγραφισμένο στα πρόσωπά τους;

– Πόσο «θύματα ρατσισμού» θα δικαιούνταν να ισχυριστούν ότι υπήρξαν οι δύο (καθ’ όλες τις ενδείξεις, σαδιστικώς απολαύσαντες τον τρόμο των υπολοίπων επιβατών) αλλοδαποί επιβάτες;

Σε ό,τι αφορά την ποιήτρια Κική Δημουλά, δεν γνωρίζω αν κάποιοι μπήκαν στον κόπο να της ζητήσουν συγνώμη, έστω και κατόπιν εορτής. Όχι μόνο για την ίδια αλλά, στο πρόσωπό της, και για όλους τους ανθρώπους μιας κάποιας ηλικίας που αφέθηκαν απροστάτευτοι από την Πολιτεία απέναντι στο εισαγόμενο έγκλημα. Ίσως τώρα πια, φοβούμαι, κι απέναντι στην εισαγόμενη τρομοκρατία…

Όμως, ας μην παρασύρομαι τόσο: Η χρήση του όρου «τρομοκράτης» δεν είναι politically correct, σύμφωνα, τουλάχιστον, με τις εκπεφρασμένες απόψεις κάποιων άκρως ευφυών ανθρώπων με παραδοσιακά «προοδευτική» σκέψη. Των οποίων τη δεξιότητα και ωραιότητα του λόγου απολαμβάνουμε, εν τούτοις, με κάθε ευκαιρία, σε τούτο τον ιστότοπο και αλλού…

Aixmi.gr

Τετάρτη 2 Δεκεμβρίου 2015

Αγάπη για πάντα (1970)

Ο πιανίστας-σούπερμαν, που μελετά Ραχμάνινοφ με... σπασμένο χέρι!

Σκηνοθετεί ο Βασίλης Γεωργιάδης.


Κομματικό "ξεκατίνιασμα" ή εθνική συνεννόηση;

Δέχθηκα -ιδιωτικώς- πολλές επικρίσεις από φίλους για το χθεσινό άρθρο στο "Βήμα", θεωρώντας (οι φίλοι) ότι αξιώνω από την αντιπολίτευση να δώσει λευκή επιταγή στον κ. Τσίπρα για να εφαρμόσει ανενόχλητος την όποια πολιτική εκείνος επιλέξει. Είναι προφανές ότι το κείμενο δεν έγινε κατανοητό - και θα πάρω πάνω μου την ευθύνη γι' αυτό. Θα επιχειρήσω, έτσι, να το πω με απλά ελληνικά:

Τη στιγμή που παίζεται η ίδια η επιβίωση της χώρας, δεν υπάρχει Τσίπρας, δεν υπάρχουν κόμματα, δεν υπάρχουν πολιτικές. Ήρθε πια η στιγμή να καθίσουν όλοι μαζί στο τραπέζι και να βρουν τις λύσεις που απαιτούνται, χωρίς πολιτικά πεισματάκια κι εγωισμούς, χωρίς αισθήματα ρεβανσισμού, χωρίς διάθεση μετάθεσης ευθυνών, χωρίς κρυφές ή φανερές ματιές στο τεφτέρι του πολιτικού κόστους!

Δεν υπάρχουν "καλοί" και "κακοί" στο άρθρο, υπάρχει μόνο η παραίνεση "όλοι μαζί"! Φυσικά, το κείμενο θα ήταν πολύ πιο δημοφιλές αν έλεγε "ξεσκίστε τον" ή "ξέσκισέ τους", ανάλογα με τις πολιτικές προτιμήσεις του κάθε αναγνώστη. Παροτρύνσεις για (αμοιβαίο) συμβιβασμό και αναζήτηση συναινέσεων "ξενερώνουν" ένα αναγνωστικό κοινό εθισμένο στο πολιτικό "ξεκατίνιασμα" (θα έλεγα, ιδιαιτέρως από το 1981 και μετά)...

Προσωπικά, ανήκω σ' εκείνους που άσκησαν σκληρή κριτική στον Σύριζα και εξέφρασαν απέχθεια για την αναβίωση ενός αισχρού λαϊκισμού που στιγμάτισε την πολιτική της χώρας από τα τέλη του '80 ως τα μέσα, περίπου, του '90. Αυτό, όμως, δεν με εμπόδισε να χαιρετίσω, μέσα από τις στήλες της "Αιχμής", κάθε δείγμα στροφής του Σύριζα προς τον πολιτικό πραγματισμό. Ποτέ δεν ήταν η ίδια η Αριστερά ο στόχος: ήταν μόνο οι θέσεις και οι συμπεριφορές κάποιων που (υποτίθεται ότι) την εκπροσωπούν! Του αρχηγού μη εξαιρουμένου...

ΚΠ

Τρίτη 1 Δεκεμβρίου 2015

ΤΟ ΒΗΜΑ - Κομματικοί τακτικισμοί ή εθνική συνευθύνη;

Κατανοητή και απόλυτα δικαιολογημένη η επιφυλακτική (έως αρνητική) στάση των φιλο - ευρωπαϊκών κομμάτων της χώρας απέναντι στους τακτικισμούς του κ. Τσίπρα. Έχοντας επί μακρόν εισπράξει, κατά το παρελθόν, αναρίθμητες λοιδορίες από αυτόν (όχι πάντα με τους κομψότερους όρους) λόγω του πολιτικού πραγματισμού με τον οποίο προσέγγισαν το πρόβλημα της κρίσης, δικαίως αναρωτιούνται γιατί θα έπρεπε τώρα να συμπράξουν εκείνα στον όψιμα αποκτηθέντα πραγματισμό του ίδιου του πρωθυπουργού. Πόσο μάλλον όταν κάτι τέτοιο θα σήμαινε συμμετοχή σε ένα δυσβάσταχτο πολιτικό κόστος για ολόκληρο, πλέον, το δημοκρατικό πολιτικό σύστημα...

Να θυμίσουμε ότι, πριν λίγους μόνο μήνες και κάτω από συνθήκες εθνικής κρίσης που όμοια δεν είχε συμβεί από το 1974 – μια κρίση για την οποία αποκλειστικά υπεύθυνες ήταν οι ανερμάτιστες πολιτικές επιλογές του κ. Τσίπρα και κάποιων κορυφαίων συνεργατών του – τα φιλο - ευρωπαϊκά κόμματα πήραν τη γενναία (και τελικώς πολιτικά επιζήμια γι’ αυτά) απόφαση να στηρίξουν τον πρωθυπουργό στην τιτάνια προσπάθεια της τελευταίας στιγμής για να σωθεί η χώρα. Το έπραξαν την ώρα που η κοινοβουλευτική δύναμη του κυβερνώντος κόμματος φυλλορροούσε προς κατευθύνσεις αντίθετες από αυτές που υπαγόρευε τόσο η λογική, όσο και το εθνικό συμφέρον. Και το μόνο που εισέπραξαν ως έκφραση «ευγνωμοσύνης» (πέραν του ίδιου του πολιτικού κόστους) ήταν περαιτέρω λοιδορίες από τον κ. Τσίπρα επειδή ακριβώς πίστευαν στις ιδέες βάσει των οποίων μόλις προ ολίγου τον είχαν στηρίξει!

Όλα αυτά είναι γνωστά και ελάχιστα αμφισβητούνται. Αυτό που πρέπει, όμως, να συνειδητοποιήσει το πολιτικό σύστημα της χώρας είναι ότι το μέγεθος του διακυβεύματος στην παρούσα κρίση είναι τέτοιο που δεν αφήνει χώρο για πολιτικά πείσματα και για (δικαιολογημένα, έστω) αισθήματα ρεβανσισμού. Όπως και ότι, η όποια καταμέτρηση επιμέρους πολιτικού κόστους θα ήταν τούτη τη στιγμή απαγορευμένη πολυτέλεια.

Η αντιμετώπιση της κρίσης απαιτεί εθνική συστράτευση και δεν είναι ζήτημα μεμονωμένης κομματικής πολιτικής. Οι αποφάσεις που θα ληφθούν σήμερα θα καθορίσουν το μέλλον των επόμενων γενεών, και η συνευθύνη ολόκληρου του πολιτικού συστήματος είναι αναγκαία προϋπόθεση για μια κατά το δυνατόν ομαλή μετάβαση στη δύσκολη επόμενη μέρα. Ο μαθηματικός γρίφος είναι ιδιαίτερα δυσεπίλυτος: Πώς θα «σωθούν» οι αριθμοί (άρα η οικονομία της χώρας) χωρίς, παράλληλα, να προκληθεί περαιτέρω δυστυχία στους ανθρώπους. Και για τη λύση του γρίφου απαιτείται να συνεργαστούν πολλά κεφάλια. Με εθνικά, όχι κομματικά οράματα!

Ας ελπίσουμε ότι, κατά την πρόσφατη σύσκεψη των πολιτικών αρχηγών υπό τον ΠτΔ, εκδηλώθηκαν στο παρασκήνιο και κάποιες προθέσεις εθνικής συνεννόησης (οι οποίες, για λόγους κομματικής διαχείρισης, ενδεχομένως δεν βγήκαν προς τα έξω). Σε αντίθετη περίπτωση, η χώρα κινδυνεύει να βαδίσει στα κακοτράχαλα μονοπάτια της κρίσης έχοντας παράλληλα να αντιμετωπίσει τον χειρότερο και πιο επικίνδυνο εχθρό της: τον διχασμένο της εαυτό! Εκείνον που τόσες φορές μετέτρεψε εθνικές κρίσεις σε εθνικές περιπέτειες...

ΤΟ ΒΗΜΑ

Τρίτη 17 Νοεμβρίου 2015

"Night Terror" (1977)

Ένα από τα καλύτερα θρίλερ που είδα στην αμερικανική τηλεόραση! Δυστυχώς, δεν έχει υποτίτλους. Όμως, αξίζει και έτσι να το δείτε!


Δευτέρα 16 Νοεμβρίου 2015

Σκέψεις στον απόηχο ενός μαζικού εγκλήματος…

Λίγες σκέψεις, «ατάκτως ερριμμένες», μετά τη μεγάλη τραγωδία που σκέπασε τον ουρανό της Ευρώπης και απειλεί να θέσει σε δοκιμασία την παγκόσμια ειρήνη…

* Σέβομαι το δικαίωμα στη διαφορετικότητα στο βαθμό που δεν αμφισβητείται από τους φορείς της το αντίστοιχο δικό μου. Αν κάποιος πιστεύει ότι είμαι άξιος της ποινής του θανάτου επειδή η καταγωγή μου, οι πεποιθήσεις μου ή ο τρόπος ζωής μου διαφέρουν από εκείνου, δεν τον σέβομαι: με τις μικρές μου δυνάμεις τον πολεμώ!

* Ο φόβος είναι φυσική εκδήλωση του ένστικτου αυτοσυντήρησης, όχι τεκμήριο κοινωνικών φρονημάτων. Αν κάποιος δεν θέλει να τον φοβάμαι – και, ως εκ τούτου, να λαμβάνω μέτρα για την αντιμετώπισή του – ας συμπεριφέρεται με τρόπους που δεν τον καταγράφουν στη συνείδησή μου ως απειλή. Κατά τα άλλα, ο φόβος είναι «κακό» πράγμα μόνο ως ατομική εκδήλωση υποκείμενης νεύρωσης, και είναι αντικείμενο ευθύνης των ψυχιάτρων, όχι των κοινωνιολόγων ή των πολιτικών αναλυτών!

* Είναι υποκριτικά τα δάκρυα και τα αναθέματα για ένα έγκλημα όταν έχεις προσφέρει κατανόηση, ανοχή και πολιτική στέγη σε αυτούς που προπαγανδίζουν το «δίκαιο» όσων το διαπράττουν, ενώ έχεις υποθάλψει κι εκείνους που επιχειρούν να μιμηθούν – στο μέτρο του δυνατού γι’ αυτούς – τις πρακτικές των εγκληματιών.

* Είναι εξίσου υποκριτικό το να ζητάς από κακοπληρωμένους δημόσιους λειτουργούς να προστατέψουν με την ίδια τους τη ζωή μια χώρα από το έγκλημα, όταν επί μακρόν τους έχεις διασύρει, καθυβρίσει και κατασυκοφαντήσει, «χαϊδεύοντας» παράλληλα, λόγω και έργω, τους κάθε λογής εγκληματίες (εξαιρουμένων, ασφαλώς, των ιδεολογικών σου αντιπάλων…).

* Το να γκρεμίζεις, λόγω ιδεολογίας, τους φράκτες και να καταργείς τα σύνορα δεν σε απαλλάσσει από την αυτονόητη υποχρέωση να ελέγχεις σχολαστικά και να επιλέγεις με αυστηρά κριτήρια αυτούς στους οποίους παραχωρείς δικαίωμα εισόδου στο «αμπέλι». Αν δεν μπορείς ή δεν θέλεις να το κάνεις, μη διαμαρτύρεσαι για τυχόν εξωθεσμικές υποκαταστάσεις της νόμιμης εξουσίας σου!

* Ένα έγκλημα είναι έγκλημα. Η λογική των συμψηφισμών, των «υποσημειώσεων» και των «ναι μεν, αλλά» (πόσο μάλλον αν αφορούν ανθρώπινες ζωές και συνοδεύονται από υποκρυπτόμενη χαιρεκακία…) παρέχει στους εγκληματίες το πλεονέκτημα της κατανόησης, αν όχι αυτό της ηθικής δικαίωσης. Και, ας είμαστε προσεκτικοί: Η γραμμή που διαχωρίζει την ερμηνεία και την ανάλυση των αιτίων ενός εγκλήματος από τη δικαιολόγηση του ίδιου του εγκλήματος, είναι λεπτή και εύκολα ξεπερνιέται!

* Όταν σου κηρύσσουν τον πόλεμο – έναν πόλεμο, μάλιστα, ύπουλο, χωρίς όρια και κανόνες – δεν αρκείσαι σε δακρύβρεχτα μηνύματα, σε άνθη και μουσικές πάνω από τα φρέσκα ίχνη του αίματος των αθώων… Δεν εξαντλείς την αγανάκτησή σου σε κοινότοπες κι ανούσιες δηλώσεις αποτροπιασμού για τη μαζική κτηνωδία… Δεν πανικοβάλλεσαι στη σκέψη και μόνο ότι η ασύδοτη και ξεχαρβαλωμένη κοινωνία μας, που αυτάρεσκα αυτοπροσδιορίζεται ως «δημοκρατική», θα απαιτηθεί για την ίδια της την προστασία κι επιβίωση να γίνει κάπως λιγότερο ξεχαρβαλωμένη κι ασύδοτη…

* Τα «τέρατα», όσο αποκρουστική κι αν είναι η μορφή τους, τρέφονται συχνά και θεριεύουν από τα ίδια μας τα σφάλματα. Αν απεμπολήσουμε το ιερό δικαίωμα στην εθνική αυτοσυντήρηση από το φόβο της άδικης μομφής για δήθεν ιδεολογική συνταύτιση με τα τέρατα, το μόνο που θα πετύχουμε είναι να επιτρέψουμε στα τελευταία να εξακολουθήσουν να μονοπωλούν το ρόλο του προστάτη της ζωής και της ασφάλειάς μας!

* Υποσημείωση: Δεν υπάρχουν «καλά» και «κακά» τέρατα. Υπάρχουν μόνο τέρατα που δολοφονούν, άσχετα αν η στόχευσή τους είναι συμβατή ή όχι με την ιδεολογία του καθενός μας. Ο αστυνομικός-δολοφόνος του 2008, κι αυτοί που έκαψαν τη Marfin το 2010, είναι τέρατα φτιαγμένα από το ίδιο υλικό. Είτε αρέσει αυτό σε κάποιους, είτε όχι…

* Αναγνωρίζω το δικαίωμα κάποιων να μου επικολλήσουν την συνήθη, εύκολη ετικέτα του «οπισθοδρομικού», του «ρατσιστή» ή του «φασίστα». Υπό την προϋπόθεση βέβαια ότι, ως ανταπόδοση, αναγνωρίζουν κι εκείνοι σ’ εμένα το δικαίωμα να συνεχίσω να μιλώ ελεύθερα, δίχως να φοβάμαι μη λερώσουν με δύσοσμες εκκρίσεις τις λέξεις μου! (Έχω πικρή πείρα, εδώ και αλλού…)

Υστερόγραφο: Ζητώ συγνώμη αν κούρασα με τον πιο πάνω δεκάλογο. Ως ψυχικό αντιστάθμισμα, προτείνω στον αναγνώστη τον υπέροχο «Δεκάλογο» του Κισλόφσκι. Εκεί, τουλάχιστον, υπάρχει πάντα στο τέλος κάποια υποψία ελπίδας…

Aixmi.gr

Κυριακή 8 Νοεμβρίου 2015

Ομαδούλα...

...με ΟΠΟΙΟΝΔΗΠΟΤΕ προπονητή

...με ΑΥΤΟΝ τον "πρόεδρο"

...ακόμα και με σκανδαλωδώς ευνοϊκή διαιτησία!

Κατά τα άλλα, μας χαλάει η (υποτιθέμενη) κ...φαρδία του γαύρου όταν ξεσχίζει μεγαθήρια της Ευρώπης!

Παρασκευή 30 Οκτωβρίου 2015

Στέλλα (1955)

Λένε πως ο Γιώργος Φούντας αντιμετώπισε μεγάλο ηθικό δίλημμα για τη συμμετοχή του στην ταινία: Αν και φανατικός οπαδός του Παναθηναϊκού, θα έπρεπε για τις ανάγκες του ρόλου να φορέσει την ερυθρόλευκη φανέλα! Το μόνο που τον παρηγορούσε ήταν ότι οι ποδοσφαιρικές σκηνές γυρίστηκαν στο γήπεδο της Λεωφόρου Αλεξάνδρας...


Ρετρό: Ποδοσφαιρικός αγώνας ηθοποιών-δημοσιογράφων

Ποδοσφαιρικός αγώνας ηθοποιών-δημοσιογράφων στο γήπεδο της Λεωφόρου Αλεξάνδρας. Ο Λάμπρος Κωνσταντάρας ξαναζεί μέρες δόξας και... μεγάλων αποκρούσεων, όπως πριν πολλά χρόνια κάτω απ' τα δοκάρια, τότε, της ΑΕΚ!


Τρίτη 27 Οκτωβρίου 2015

Κυριακή 25 Οκτωβρίου 2015

Ας σταματήσει ο ετεροκαθορισμός στην ΑΕΚ!

Η αποχώρηση του Τραϊανού Δέλλα από την τεχνική ηγεσία της ποδοσφαιρικής ΑΕΚ προκάλεσε αισθήματα απογοήτευσης σε μεγάλη μερίδα φίλων της ομάδας. Όχι απαραίτητα για κοινούς λόγους…

Για κάποιους, ο Δέλλας – είτε κέρδιζε η ομάδα, είτε έχανε – αποτελούσε ένα σύμβολο αρσενικής λεβεντιάς της Αεκτζήδικης ψυχής. Κάτι σαν τον φτωχό πλην τίμιο λαϊκό ήρωα των κλασικών δραμάτων του ελληνικού σινεμά του ’60, που έδινε άνισο αγώνα ενάντια σε ταξικά θηρία. Η φυγή του σηματοδότησε γι’ αυτούς το τέλος μιας ρομαντικής εποχής, που ξεκίνησε με τον ταπεινωτικό υποβιβασμό της ΑΕΚ σε ερασιτεχνική κατηγορία, αλλά και με το όραμα μιας ολικής αναγέννησης του συλλόγου.

Για κάποιους άλλους, όμως, αυτό που αποτέλεσε δυσάρεστη έκπληξη δεν ήταν τόσο αυτή τούτη η φυγή ενός φιλότιμου – πλην άπειρου, για τα δεδομένα της ΑΕΚ – τεχνικού, όσο η επικοινωνιακή διαχείριση του θέματος από τον ίδιο. Γιατί, πρόσθεσε το όνομά του στη λίστα εκείνων που, φεύγοντας από την ΑΕΚ την οποία (υποτίθεται) αγάπησαν και στην οποία αγαπήθηκαν, άφησαν πίσω τους πικρόχολα μηνύματα που, για μία ακόμα φορά στην πρόσφατη ιστορία του συλλόγου, δίχασαν τον κόσμο της.

Τον νέο αυτό διχασμό αναδεικνύουν οι εκατοντάδες των σχολίων στα sites φίλων της ΑΕΚ που φιλοξένησαν την γεμάτη αιχμές και υπονοούμενα δήλωση παραίτησης του πρώην τεχνικού της ομάδας (http://www.aek365.com/a-423713/grapth-dhlwsh-traianou-della.htm). Και ένα μεγάλο μέρος οπαδών έσπευσε να βγάλει σκελετούς απ’ τα ντουλάπια «ανακαλύπτοντας» τον «ένοχο» της απομάκρυνσης του Δέλλα. Δεν ήταν άλλος από τον συνήθη ύποπτο, κάποιον που οι φανατικοί στην ΑΕΚ λατρεύουν να μισούν! Ένα πρώην είδωλο του πάγκου που, ενώ είχε οδηγήσει την ΑΕΚ στην κατάκτηση των μοναδικών τίτλων της νεότερης ιστορίας της, έκανε κάποτε το λάθος να εργαστεί σε ανταγωνιστικό σύλλογο. Ή, για την ακρίβεια, στον μόνο σύλλογο που δεν «επιτρεπόταν» να προσφέρει τις υπηρεσίες του…

Αναφέρομαι, ασφαλώς, στον Ολυμπιακό. Τα τελευταία 20 χρόνια, ο Πειραϊκός σύλλογος προβάλλει στη συνείδηση του μέσου Αεκτζή ως η ενσάρκωση του απόλυτου κακού. Υπήρξαν εποχές όπου ο βαθμός οπαδικής γνησιότητας στην ΑΕΚ μετριόταν με το μέγεθος του αντι-ολυμπιακού αισθήματος! Η ψύχωση αυτή οδήγησε σε ακρότητες που μόνο η επιστήμη θα μπορούσε να ερμηνεύσει. Σαν παράδειγμα αναφέρω την αισχρή συμπεριφορά των οργανωμένων οπαδών απέναντι σε πρώην ποδοσφαιριστή του Ολυμπιακού που, ερχόμενος στην ΑΕΚ, μούσκεψε φιλότιμα τη φανέλα του και τίμησε όσο λίγοι την ευκαιρία που του δόθηκε να ενταχθεί στην κιτρινόμαυρη οικογένεια.

Αυτό, όμως, που προκαλεί αληθινή θλίψη και αδικεί την ίδια την ιστορία της ΑΕΚ είναι το ολοφάνερο σύμπλεγμα κατωτερότητας που χτίστηκε σιγά-σιγά στις συνειδήσεις των φιλάθλων της απέναντι στον Ολυμπιακό. Φτάσαμε, μάλιστα, στις εσχατιές της ποδοσφαιρικής αναξιοπρέπειας πανηγυρίζοντας τις αποτυχίες των Πειραιωτών σαν «δικούς μας» θριάμβους, όταν είχαμε πια προ πολλού λησμονήσει τη γεύση μιας αυθεντικά δικής μας νίκης!

Για να μην παρερμηνευθούν οι προθέσεις μου θεωρούμενος ότι εκχωρώ συγχωροχάρτι στον Ολυμπιακό, θα πρέπει να σημειώσω ότι η στάση του Πειραϊκού συλλόγου απέναντι στην ΑΕΚ κατά την τελευταία εικοσαετία χαρακτηρίστηκε από απύθμενο κυνισμό! Πρωτοκλασάτοι ποδοσφαιριστές υφαρπάχθηκαν από την Ένωση. Το ίδιο κι ένας προπονητής-σύμβολο, η φυγή του οποίου έφερε την ΑΕΚ στα πρόθυρα εμφυλίου. Τίποτα, όμως, δεν μπορεί να συγκριθεί με την κλοπή «στα χαρτιά» ενός ολόκληρου τίτλου το 2008. Μια κλοπή που επισφραγίστηκε κατά τον χυδαιότερο τρόπο με το αλαζονικά σαρκαστικό «χιούμορ» του τότε προέδρου του Ολυμπιακού, ο οποίος δεν είχε την παραμικρή αναστολή να χλευάσει την ΑΕΚ και τους φιλάθλους της σε αθλητική εκπομπή της τηλεόρασης.

Αυτό που θέλω να τονίσω με το παρόν σημείωμα είναι ότι η ΑΕΚ είναι πολύ μεγάλη για να ετεροκαθορίζεται με βάση μια αρνητική ιδιότητα, ως «αντι-Ολυμπιακός»! Αν πάρουμε πρωτάθλημα, θα χαρούμε γιατί βγήκαμε πρώτοι, όχι γιατί ξεπεράσαμε τον Ολυμπιακό. Κι αν τον κερδίσουμε σε ένα ματς, θα χαρούμε απλά και μόνο για τη νίκη σε ένα ντέρμπι, όχι με εκείνη την άγρια χαρά κάποιου που, διακατεχόμενος από σύμπλεγμα κατωτερότητας απέναντι σε έναν αντίπαλο, βλέπει τη νίκη αυτή σαν εκδίκηση. Αν, πάλι, χάσουμε, δεν βλέπω το λόγο να απολυθεί εξ αυτού και μόνον ολόκληρο το τεχνικό τιμ της ομάδας και να πέσουν οι οπαδοί σε μαζική κατάθλιψη! Μια ήττα σαν όλες τις άλλες θα είναι…

Κυρίως, πρέπει επιτέλους να ξεπεραστούν κάποια σύνδρομα που θυμίζουν σε πολλά τις υστερικές αντιμνημονιακές κραυγές περί «προδοτών» και «γερμανοτσολιάδων». Κάποιος που, ως παίκτης ή προπονητής, εργάστηκε στον Ολυμπιακό, είναι απλά ένας επαγγελματίας που το προσωπικό του συμφέρον τον οδήγησε κάποια στιγμή στη συνεργασία με μια άλλη ποδοσφαιρική εταιρεία. Κι αν έρθει – ή ξαναγυρίσει – στην ΑΕΚ, καλώς να τον δεχθούμε εφόσον αποδειχθεί άξιος και ικανός να προσφέρει στο σύλλογο.

Θέλω να πιστεύω ότι η συναισθηματικά και ηθικά φορτισμένη δήλωση παραίτησης του Τραϊανού Δέλλα, με εμφανή τον παρορμητισμό της δημιουργίας της, δεν έγινε με πρόθεση την ανακίνηση ζητημάτων που με βεβαιότητα θα δίχαζαν τον κόσμο της ΑΕΚ, με σκοπό να στοχοποιηθούν (έστω, υπαινικτικά και δια της εις άτοπον απαγωγής) συγκεκριμένα άτομα. Δεν ήταν – για να γίνω σαφέστερος – μια πλάγια καταφυγή στα χρονίζοντα αντι-Ολυμπιακά ένστικτα της εξέδρας, προκειμένου να θιγούν κάποιοι που (μάλλον αδίκως) θεωρήθηκαν από τον τέως προπονητή ως (συν)υπεύθυνοι για την de facto απομάκρυνσή του από την τεχνική ηγεσία της ΑΕΚ.

Βέβαια, τίποτα απ’ όσα συζητούμε τώρα δεν θα είχε λόγο ύπαρξης αν οι ίδιοι οι φίλαθλοι της ΑΕΚ αποφάσιζαν να ξεπεράσουν συμπλέγματα που συρρικνώνουν το μέγεθος του ιστορικού συλλόγου. Η ΑΕΚ σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να αυτοπροσδιορίζεται ως δύναμη άρνησης απέναντι σε οποιονδήποτε αντίπαλο, όσο μεγάλος κι αν είναι αυτός. Το ανάστημά της μετριέται από μόνο του, με βάση ηθικές νίκες κι αθλητικούς θριάμβους. Δεν έχει ανάγκη από αλλότριες σκιές σαν μέτρο σύγκρισης…

Aixmi.gr

Δευτέρα 28 Σεπτεμβρίου 2015

Αμηχανία, όχι ειρωνεία!

Έχω την αίσθηση ότι υπάρχει εδώ μια παρανόηση: Η ΑΜΗΧΑΝΙΑ του Τσίπρα για λόγους που σχετίζονται με ανεπάρκεια στην Αγγλική γλώσσα έχει εκληφθεί από πολλούς ως "ειρωνική απόκριση" στις ερωτήσεις του Bill, η οποία αποθαρρύνει υποψήφιους επενδυτές και εκθέτει τη χώρα!

Όταν κάποιοι μιλούσαμε κάποτε για τα προβλήματα που θα αντιμετώπιζε ως πρωθυπουργός λόγω της αδυναμίας του αυτής στη γνώση μιας ξένης γλώσσας, κάποιοι μας ειρωνεύονταν λέγοντας "έλα μωρέ, αυτό σε πείραξε τώρα;"!


Αν επενδύσει κάποιος στην Ελλάδα, θα πάρει ποτέ τα χρήματα πίσω;

Η αντίδραση του Τσίπρα όταν ο Κλίντον αναφέρει οτι άκουσε για κάποια επένδυση στη Βόρεια Ελλάδα ή όταν των ρωτά αν κάποιος επενδυτής στην Ελλάδα θα πάρει ποτέ τα χρήματα του πίσω

Posted by Υπουργός Γονιμότητας on Sunday, September 27, 2015

Τετάρτη 23 Σεπτεμβρίου 2015

Το 'πιασαν το υπονοούμενο!

Πριν από κάποια προεκλογική ομιλία, ο τεχνικός ήχου δοκιμάζει τα μικρόφωνα:

- Ένα... Δύο... Τρία... Ένα... Δύο... Τρία...

Δύο οπαδοί του ΠΑΟΚ, που περνούν τυχαία από κει, σχολιάζουν:

- Τι λλλέει αυτός εκεί, ρε, να ουμ;

- Ξέρω γω, ρε; Κάτι για τη διαιτησία λλλέει, μου φαίνεται!

Σάββατο 19 Σεπτεμβρίου 2015

Τζένη Τζένη (1965)

Σκηνοθεσία: Ντίνος Δημόπουλος
Σενάριο: Κώστας Πρετεντέρης, Ασημάκης Γιαλαμάς
Μουσική: Κώστας Καπνίσης

ΤΟ ΒΗΜΑ – Το YouTube και η υποκρισία των πνευματικών δικαιωμάτων

Ο Merrill Bradshaw (1929-2000), επί χρόνια πρόεδρος του Τμήματος Μουσικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Brigham Young, υπήρξε ένας από τους πλέον σημαντικούς Αμερικανούς συνθέτες και δασκάλους της εποχής του. Αν και δεν είχα την τύχη να είμαι, τυπικά, μαθητής του, εν τούτοις τον συμβουλευόμουν συχνά για θέματα που αφορούσαν τη μουσική σύνθεση.

Κάποια φορά τον ρώτησα με ποιους τρόπους θα μπορούσα να διασφαλίσω το copyright των έργων μου. Αφού μου πρότεινε μια έξυπνη και σχετικά απλή μέθοδο, έκλεισε το θέμα με μια ενδιαφέρουσα δευτερολογία: «Προσωπικά, Costas, ελάχιστα με απασχολεί το θέμα. Στο κάτω-κάτω, αν κάποιος μπει στον κόπο να με αντιγράψει, θα το θεωρήσω ιδιαίτερη τιμή για μένα!»

Βέβαια, θα ήταν μάλλον αφύσικο να ανέμενε κανείς μια ανάλογη γενναιοδωρία και υπερβατικότητα από μια κινηματογραφική εταιρεία ή μια εταιρεία παραγωγής μουσικών CD, επιχειρήσεις με τεράστια οικονομικά ανοίγματα και αμέτρητες οικονομικές υποχρεώσεις. Εν τούτοις, η επίδειξη υπερβάλλουσας τυπολατρίας στο θέμα του copyright, εκ μέρους κάποιων εταιρειών, καθιστά συχνά δυσδιάκριτα τα όρια ανάμεσα στο ηθικό και το γελοίο!

Όμως, δεν είναι η συμπεριφορά των εταιρειών το θέμα αυτού του σημειώματος. Στο κάτω-κάτω, ο κάθε επιχειρηματίας δικαιούται να περιφρουρεί τα συμφέροντά του με όποιο νόμιμο τρόπο επιλέγει, όσο λογικός ή παράλογος κι αν φαίνεται αυτός σε εμάς. Αυτό που θα μας απασχολήσει εδώ είναι η «περίεργη» (το λέω κομψά) στάση ενός γνωστού ιστότοπου φιλοξενίας οπτικοακουστικού υλικού, στο ζήτημα των πνευματικών δικαιωμάτων…

Αναφέρομαι, ασφαλώς, στο YouTube. Θεωρητικά, πρόκειται για site που φιλοξενεί απολύτως πρωτότυπα videos, των οποίων όλα τα πνευματικά δικαιώματα (οπτικά και ακουστικά) ανήκουν σ’ εκείνους που τα αναρτούν. Αν υποθέταμε, τώρα, πως, με κάποιο μεταφυσικό τρόπο, αποσύρονταν από το site όλα τα videos που δεν ικανοποιούν το παραπάνω αυστηρό κριτήριο, το YouTube θα κατέρρεε και θα έκλεινε μέσα σε λίγες εβδομάδες! Κι αυτό το γνωρίζουν καλά οι διαχειριστές του. Έτσι, σκαρφίστηκαν ένα τέχνασμα για να κρατήσουν όρθιο και ακμάζον το site και, παρεμπιπτόντως, να βγάλουν και κάποια χρήματα. Περιγράφω προσωπική εμπειρία:

Στον ελεύθερο χρόνο μου φτιάχνω συχνά ερασιτεχνικά videos με δικές μου φωτογραφίες και προσθήκη μουσικής επένδυσης. Το site στο οποίο τα δημοσιεύω είναι ιδιαίτερα σχολαστικό σε ό,τι αφορά τα πνευματικά δικαιώματα, προκειμένου να δεχθεί να χαρακτηρίσει επισήμως ένα video ως πρωτότυπο έργο. Γι’ αυτό το λόγο, προσπαθώ η μουσική που επιλέγω να είναι από «προϊστορικές» ηχογραφήσεις που διατίθενται ελεύθερα στο Διαδίκτυο (αυτό εξηγεί την κάκιστη ποιότητα ήχου στα videos μου!).

Κάποια φορά αποφάσισα, για λόγους ευρύτερης διακίνησης των έργων μου, να στείλω μερικά από αυτά και στο YouTube. Τα δημοσίευσαν ευχαρίστως, στέλνοντάς μου όμως, προς έκπληξή μου, μια «ήπια» προειδοποίηση πως «ενδέχεται» να υπάρχει θέμα πνευματικών δικαιωμάτων για τη μουσική.

Λεπτομέρεια: Σύμφωνα με την πολιτική του YouTube, σε τέτοιες περιπτώσεις το site δικαιούται να προβάλλει διαφημίσεις στη σελίδα του video (και πάνω στην οθόνη προβολής!) με το σκεπτικό, όπως υποθέτω, να ικανοποιηθούν οικονομικά οι υποτιθέμενα «προσβαλλόμενοι» κάτοχοι πνευματικών δικαιωμάτων, ή και να καλυφθούν τυχόν νομικά έξοδα του site σε περίπτωση πιθανών μελλοντικών μηνύσεων.

Ως πρώτη αντίδραση, απέσυρα άμεσα όλα τα προσωπικά μου videos από το YouTube. Στη συνέχεια, το είδα πιο ψύχραιμα και τα επανατοποθέτησα. Η επόμενη, όμως, εμπειρία μου από τον εξεζητημένο φονταμενταλισμό αυτού του site ξεφεύγει από τα όρια της έκπληξης και εισέρχεται σε αυτά του εξευτελισμού της προσωπικότητας. Φέρει, μάλιστα, έντονα τα χαρακτηριστικά της υποκρισίας, που το τεράστιο μέγεθός της ίσως σκεπάζει (ή μήπως, αντίθετα, αναδεικνύει;) κάποια υποκρυπτόμενη ιδιοτέλεια…

Εδώ και χρόνια (δεν θυμάμαι καν πόσα) είχα αναρτήσει δυο-τρία μικρής διάρκειας αποσπάσματα από το «Λυκόφως των Θεών» του Βάγκνερ, προκειμένου να τα μεταφορτώσω τόσο στο blog μου, όσο και στο site της σχολής όπου διδάσκω, προς μουσική επιμόρφωση των φοιτητών μου (διαδικασίες απόλυτα σύννομες, με βάση την πολιτική του ίδιου του YouTube). Στα σχόλια που τα συνόδευαν, μάλιστα, εκθείαζα με απόλυτη ειλικρίνεια την παράσταση της Metropolitan Opera και συνιστούσα στους επισκέπτες του YouTube να αναζητήσουν το DVD και να το αγοράσουν αμέσως! Το YouTube μού έστειλε συγχαρητήριο mail αμέσως μετά τη δημοσίευση, και με παρότρυνε να κάνω τις αναρτήσεις αυτές όσο το δυνατόν ευρύτερα γνωστές.

Δεν μου έκανε εντύπωση η προβολή διαφημίσεων πάνω στα videos, αφού αυτό ήταν όντως συμβατό με την πολιτική του site αυτού. Το σημαντικό ήταν ότι, όπως με διαβεβαίωσε η διαχείριση του YouTube, τα videos θα μπορούσαν να προβάλλονται κανονικά σε παγκόσμια κλίμακα. Φυσικά, αφού το ίδιο το YouTube ενέκρινε τις αναρτήσεις, θεώρησα πως λόγος ανησυχίας δεν υφίστατο απ’ τη μεριά μου. Εξ άλλου, δεν ήταν τα μοναδικά clips από βαγκνερικές όπερες σε αυτό το site (αν ψάξει κάποιος, θα βρει ολόκληρο το Götterdämmerung εκεί!).

Και, ξαφνικά, πριν λίγες μέρες λαμβάνω μια ελάχιστα ευγενική ειδοποίηση από το YouTube, σύμφωνα με την οποία ο λογαριασμός μου βρίσκεται υπό προθεσμία διότι η Metropolitan Opera (προφανώς, κάποιος ηλίθιος γραφειοκράτης που δεν πρόσεξε καν ότι τους διαφήμιζα δωρεάν!) ζήτησε την απόσυρση των αποσπασμάτων από το site. Μάλιστα, για να έχω ακόμα και απλή πρόσβαση στο λογαριασμό μου, με ανάγκασαν να περάσω από την εξευτελιστική διαδικασία ενός ταπεινωτικού “tutorial” για μικρά παιδιά, που περιλάμβανε παρακολούθηση ενός video κινουμένων σχεδίων και, ακολούθως, υποχρεωτικές απαντήσεις σε ένα τεστ πολλαπλών επιλογών!

Απορία αφελούς: Αν επί τόσα χρόνια το – άρτια εξοπλισμένο με κολοσσιαίες βάσεις δεδομένων – YouTube δεν κατόρθωσε να προβλέψει τον κυκλοθυμισμό των γραφειοκρατών της Metropolitan Opera, πώς θα μπορούσε να επιτύχει κάτι ανάλογο ένας απλός χρήστης που υποβάλλει προς δημοσίευση ολιγόλεπτα videos, της ανάρτησης των οποίων, μάλιστα, υποχρεωτικά προηγείται αυστηρή εξέταση και έγκριση από τους ίδιους τους διαχειριστές του site;

Μένω, λοιπόν, με το ερώτημα αν έχουμε εδώ να κάνουμε απλά και μόνο με ένα φαινόμενο κακής (ερασιτεχνικής, θα έλεγα) διαχείρισης, οι ατέλειες της οποίας σκεπάζονται με παράλογη – όσο και άδικη – μετακύλιση ευθυνών στους χρήστες του YouTube, ή αν πρόκειται για μια υπόθεση σκοτεινότερων προθέσεων. Για να είμαι απόλυτα ειλικρινής, βέβαια, θα μου ήταν ιδιαίτερα δύσκολο να διανοηθώ να αποδώσω στην τρομερή Google τον χαρακτηρισμό του «ερασιτεχνισμού»…

Τούτων λεχθέντων, εξακολουθώ να πιστεύω ότι η Metropolitan Opera και ο σπουδαίος αρχιμουσικός James Levine έχουν παρουσιάσει τις κορυφαίες σύγχρονες ερμηνείες των έργων του Βάγκνερ. Την αξία της καλλιτεχνίας ουδόλως μειώνει η απύθμενη βλακεία της γραφειοκρατίας!

ΤΟ ΒΗΜΑ

Ψυχή και σάρκα (Εσύ κι εγώ) (1974)

Σκηνοθεσία: Ερρίκος Ανδρέου
Σενάριο: Κλέαρχος Κονιτσιώτης
Μουσική: Γιώργος Χατζηνάσιος


Κυριακή 13 Σεπτεμβρίου 2015

Θανασάκης ο πολιτευόμενος (1954)

Μια κλασική σινεφίλ πρόταση από την παλιά συνεργάτιδα του blog, Ελένη Αθανασούλη! Από τα κορυφαία σενάρια των Σακελλάριου-Γιαννακόπουλου, αποτελεί διαχρονικό σημείο αναφοράς (μαζί με τα "Ένας ήρωας με παντούφλες" και "Υπάρχει και φιλότιμο") για τις ευτελείς -και σκοτεινές- πλευρές της πολιτικής...


Παρασκευή 11 Σεπτεμβρίου 2015

Πιστωτική κάρτα, Capital Controls και υποψήφια «κορόιδα»

Ο φίλος μου ο Αριστείδης υπήρξε ανέκαθεν η «φωνή του εκσυγχρονισμού» στη συντηρητική μου συνείδηση, σε ό,τι αφορά τις δυνατότητες που προσφέρει ο σύγχρονος πολιτισμός. Πριν πολλά χρόνια, με έπεισε ότι ήταν απαράδεκτο να μη γνωρίζω από υπολογιστές «στην εποχή μας». Στη συνέχεια, με διαβεβαίωσε πως ήταν «ηλίθια» η φοβία μου για το Internet, σε σημείο που να αποφεύγω να το χρησιμοποιώ. Και στα δύο είχε δίκιο!

Όταν οι επικίνδυνοι πολιτικοί χειρισμοί ενός απίθανου νεαρού δημαγωγού, παρασυρμένου από τη γοητεία ενός ωραιοπαθούς σύγχρονου Ρασπούτιν, έφεραν τη χώρα στο χείλος του γκρεμού και επέβαλαν τα “Capital Controls”, βρέθηκα αίφνης χωρίς μετρητά στο σπίτι (είχα πιστέψει κι εγώ τις διαβεβαιώσεις των «αρμοδίων») και, το χειρότερο, δίχως τις περίφημες, πλέον, κάρτες.

«Μα, καλά, δεν έχεις πιστωτική κάρτα;» μου είπε με τον γνωστό διδακτισμό του ο Αριστείδης. Ομολόγησα πως απεχθάνομαι το πλαστικό χρήμα, για να εισπράξω το κλασικό παρεμφατικό σχόλιο: «Αχ, Κωστάκη!»

Βέβαια, η φοβία και η απέχθειά μου ειδικά για τις πιστωτικές κάρτες δεν είναι προϊόν ιδεοληψίας και μόνο, ούτε αποτελούν ασφαλή ένδειξη για το οπισθοδρομικό στοιχείο του χαρακτήρα μου. Πολλές «πονηρές» ιστορίες έχουν δει το φως σχετικά με τις μεθοδεύσεις των τραπεζών – μία φορά, μάλιστα, παραλίγο να εμπλακώ κι ο ίδιος σε χρέος που αφορούσε κάρτα της οποίας αγνοούσα την ύπαρξη!

Τελικά, και ο ίδιος ο Αριστείδης πήρε μια βιωματική γεύση της νομότυπης απάτης μέσω της οποίας οι τράπεζες «μας τα παίρνουν» ακόμα κι εκεί που δεν τους τα χρωστάμε. Μου διηγήθηκε το περιστατικό στο τηλέφωνο και, καθώς ήθελα να είναι κατά το δυνατόν αυθεντικότερη η μεταφορά του στους αναγνώστες, τον παρακάλεσα να μου τα γράψει όλα συνοπτικά. Παραθέτω το κείμενο που μου απέστειλε μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου:

------------------------------------------------

Αγαπητέ Κώστα,

Στις 10 Ιούλη είχα να πληρώσω μια πιστωτική κάρτα, γύρω στα 970 Ευρώ. Πάω στην Τράπεζα και λέω:

– Να το βιβλιάριο, πάρτε τα από εδώ.

Μου λένε:

– Όοοοοχι, τα θέλουμε σε μετρητά!

– Γιατί ρε παιδιά;

– Ένεκα των Capital Controls.

Τι να κάνω, τους δίνω σε μετρητά την ελάχιστη καταβολή των 60 Ευρώ που μόλις είχα βγάλει από το ATM ( ΑΤιΜο) και φεύγω.

Έλα όμως που στον επόμενο λογαριασμό, ένα μήνα μετά, μου βάλανε τόκους 20 Ευρώ! Τα οποία και πλήρωσα σαν μ….κας, μαζί με το υπόλοιπο ποσό.

Αν είναι δυνατόν: Τόκοι 20 Ευρώ για ένα μήνα, για ποσό 910 Ευρώ (έχω αφαιρέσει το 60άρι που έδωσα). Αντιστοιχεί σε επιτόκιο 26% το χρόνο!

Τέλος πάντων, όταν πήγα στην Τράπεζα και παραπονέθηκα, μου είπε η – ωραιοτάτη, κατά τα άλλα – υπάλληλος:

– Έχετε δίκιο! Να κάνετε αίτηση για «αντιλογισμό» (δηλ. συμψηφισμό). Η ανωμαλία αυτή συνέβη λόγω των Capital Controls.

– Καλά, αυτή η διόρθωση δεν γίνεται αυτόματα; (ρωτάω)

– Όχι, δεν γίνεται! Και να έχετε υπ’ όψη ότι μπορεί και να απορριφθεί η αίτησή σας. Αν και δεν το πιστεύω αυτό.

Συμπέρασμα: «Όποιο κορόιδο πιάσουμε» (οι Τράπεζες)...

------------------------------------------------

Αναρωτιέμαι, απ’ τη μεριά μου, τι θα είχε συμβεί αν στη θέση του υποψιασμένου και καλά γνωρίζοντος τα πράγματα Αριστείδη βρισκόταν, π.χ., ένας καλοκάγαθος ηλικιωμένος σε κάποια επαρχιακή πόλη, ή κι ένας μέχρις ηλιθιότητος αφελής σαν και του λόγου μου, που πληρώνει ό,τι του ζητήσουν!

Το ερώτημα, φυσικά, είναι κατ’ ουσίαν ρητορικό και αυταπάντητο...

Aixmi.gr

Τετάρτη 2 Σεπτεμβρίου 2015

Γράμμα σε μια φανταστική(;) γειτόνισσα

Αγαπητή γειτόνισσα,

Καταρχήν, καλό φθινόπωρο! Που σημαίνει, εκτός των άλλων, τέλος καλοκαιρινών διακοπών. Εγώ, βέβαια, δεν τα κατάφερα φέτος να αποδράσω, για λόγους που δεν είναι του παρόντος να παραθέσω. Χαίρομαι όμως ειλικρινά που τα κατάφερες εσύ!

Θα μου πεις, «τι με κόφτει εμένα» και χαίρομαι για λογαριασμό σου, όπως θα ‘λεγε και η γιαγιά μου η Πολίτισσα. Στο κάτω-κάτω, μετά δυσκολίας ανταλλάσσουμε μια καλημέρα αν τύχει και συναπαντηθούμε στο διάδρομο. Έχω, εν τούτοις, τους λόγους μου να είμαι σχετικά ευτυχής όταν απουσιάζεις από την πόλη. Λόγους που σχετίζονται με την ίδια την ψυχοπνευματική μου ισορροπία κι αυτοσυντήρηση…

Αν κάτι με δίδαξες, εμένα το δάσκαλο, όλα αυτά τα χρόνια που συγκατοικούμε, είναι το μη-πεπερασμένο των ορίων του κοινωνικού αυτισμού. Έμαθα, δηλαδή, ότι είναι εφικτό στον άνθρωπο (ή τουλάχιστον, σε κάποιους εκπροσώπους του είδους) να κάνει εκτομή της υπόλοιπης κοινωνίας από τον συνειδησιακό του ορίζοντα και να ζει τη ζωή φέρνοντάς την απόλυτα στα μέτρα του, σαν να είναι αυτός το μόνο ζωντανό ανθρώπινο ον στην οικουμένη.

Θα μου πεις, πώς είμαι σε θέση να γνωρίζω τόσα πολλά για τον ψυχικό σου κόσμο, τη στιγμή που ελάχιστα επικοινωνούμε μεταξύ μας. Για να σε προλάβω, δεν είμαι ψυχίατρος, ούτε καν κοινωνιολόγος! Είμαι απλά κάποιος που του ‘λαχε να ζει δίπλα σε κάποιον άλλον που έχει πλήρη άγνοια των ορίων που επιβάλλει η οργάνωση του ανθρώπινου είδους σε κοινωνίες, ακόμα κι αν πρόκειται για τον μικρόκοσμο μιας γειτονιάς ή μιας πολυκατοικίας.

Ας γίνω πιο συγκεκριμένος: Για να είμαι ειλικρινής, ποτέ δεν κατάλαβα τη διαστροφή κάποιων (κατά τεκμήριο μη-κωφών) ανθρώπων να «απολαμβάνουν» τη μουσική της αρεσκείας τους εξαντλώντας τα διαθέσιμα ντεσιμπέλ του παντοδύναμου στερεοφωνικού τους συγκροτήματος, με τα μπάσα, επίσης στα άκρα, να προκαλούν επικίνδυνους τριγμούς σε τζαμόπορτες και περίπου ολική κατάρρευση νευρικών συστημάτων σε ατυχείς περιοίκους. Στη δική μου περίπτωση, μάλιστα, αυτό που κάνει τα πράγματα ακόμα πιο δύσκολα είναι η πολλάκις τεκμηριωμένη αδυναμία σου να αντιληφθείς την έννοια των ωρών κοινής ησυχίας!

Όμως, αγαπητή φίλη, οι ώρες κοινής ησυχίας αφορούν κατά βάση ένα ζήτημα ψυχρής νομικής φύσης. Οι σχέσεις των μελών μιας κοινωνίας, εν τούτοις, δεν θα ‘πρεπε να «περιμένουν» τους νόμους για να τις καθορίσουν, αλλά θα ήταν προτιμότερο να αυτοκαθορίζονται με βάση τον κοινό νου, την ευγένεια και την ειλικρινή διάθεση για αρμονική συνύπαρξη. Βλέπεις, τα αυτιά και τα νευρικά συστήματά μας δεν καθίστανται επιλεκτικά ευάλωτα κατά τη διάρκεια και μόνο των – αυθαίρετα καθορισμένων από το νόμο – ωρών κοινής ησυχίας (τις οποίες, ούτως ή άλλως, σπανίως εσύ λαμβάνεις υπόψη) αλλά η ευπάθειά τους εξακολουθεί να υφίσταται και κατά τις «επιτρεπόμενες» ώρες της ημέρας. Γι’ αυτό το αυτονόητο ζήτημα κανένας νόμος, δυστυχώς, δεν μεριμνά, κι έτσι επαφιέμεθα στην καλή διάθεση των ίδιων των γειτόνων μας. Αν διαθέτουν τέτοιο αξεσουάρ, φυσικά…

Τώρα, θα μου πεις, γιατί σου τα γράφω όλα αυτά αφού είμαι βέβαιος (και η βεβαιότητά μου αυτή είναι, φοβάμαι, καλά τεκμηριωμένη στην πράξη) ότι δεν υπάρχει η παραμικρή πιθανότητα να αναθεωρήσεις τη στάση σου. Δεν ξέρω, ίσως και να ‘ναι μια μορφή ψυχοθεραπείας για μένα, ένας τρόπος να διοχετεύσω δημιουργικά και πολιτισμένα το θυμό που μου προκαλεί η παρουσία σου. Με την ευκαιρία, όμως, θα ήθελα να σου αποκαλύψω κάτι που είναι βαθιά κρυμμένο στη σκέψη μου και σε αφορά προσωπικά, κάτι που θα το ‘χα βάρος στη συνείδησή μου αν δεν σου το εξομολογούμουν!

Δες, λοιπόν, πώς εκλογικεύω, για λόγους ψυχικής επιβίωσής μου, την περίπτωσή σου. Λέω στον εαυτό μου: Μπορούμε ασφαλώς να αγανακτούμε με τις ανθρώπινες συμπεριφορές, όχι όμως με τα φυσικά φαινόμενα. Για παράδειγμα, τι νόημα θα είχε να θυμώσουμε ενάντια στη Φύση για ένα σεισμό, έναν κατακλυσμό, έναν καύσωνα ή έναν ανεμοστρόβιλο;

Μετά από επικές μάχες ενάντια σε κατεστημένες αντιλήψεις (μου), λοιπόν, αποφάσισα ότι και η δική σου περίπτωση θα πρέπει να καταχωριστεί στο σύνολο των δυσάρεστων – πλην αναπόφευκτων – φυσικών φαινομένων, μαζί με τους σεισμούς, τις νεροποντές και τις επιδημίες! Γιατί, η περίπτωση αυτή δεν επιδέχεται ανθρώπινη παρέμβαση, λόγω του προχωρημένου αυτισμού που περιχαρακώνει την κοινωνική σου συνείδηση και την καθιστά ανεπίδεκτη σε οποιεσδήποτε καλοπροαίρετες συμβουλές και νουθεσίες (ξέρω πως χαμογελάς ειρωνικά!). Με την εκλογίκευση αυτή, έπαψα πια να θυμώνω μαζί σου. Άλλωστε, όπως μας διδάσκει κι ο Γουαίην Ντάιερ, ο θυμός είναι ένα άκρως αυτοκαταστροφικό συναίσθημα που πρέπει πάση θυσία να το αποφεύγουμε! Απλά, λυπάμαι τον εαυτό μου (θέλω ακόμα δουλειά με τον αυτο-οίκτο) για την κακοτυχία μου να σ’ έχω δίπλα…

Υστερόγραφο: Να πάρει, είμαι και διπλά άτυχος, αφού οι μουσικές σου προτιμήσεις απέχουν παρασάγγας από τις δικές μου. Και, το χειρότερο, οι ήχοι από το φοβερό στερεοφωνικό σου «καταπίνουν αμάσητα» τα δικά μου ακούσματα που προέρχονται από ένα ταπεινών προδιαγραφών ραδιο-CD. C’est la vie…

Με (μάλλον) φιλικά αισθήματα,
ένας γείτονας

Aixmi.gr

Παρασκευή 28 Αυγούστου 2015

"Κατάθεση ψυχής" ενός φίλαθλου της ΑΕΚ!

Το κείμενο που ακολουθεί, μια κατάθεση ψυχής ενός πρόσκαιρα "παραπλανημένου" φίλου της ΑΕΚ, το έλαβα από τον φίλο του blog και αγνό φίλαθλο του Ολυμπιακού, Kyriakos-the-Legend. Τον ευχαριστώ!

Από την 1η τάξη του Δημοτικού ήμουν μια ομάδα που για εμένα ήταν είδωλο! Με την ΑΕΚ άρχισα να καταλαβαίνω το νόημα του ποδοσφαίρου και ποτέ δεν έπαψα να την αγαπώ. 
Μετά από 4 χρόνια μερικά Γαυρόνια μού άλλαξαν τα μυαλά και με έκαναν και μένα Γαύρο... Μα πριν από 4 ημέρες ένας πολύ καλός μου φίλος με έκανε να καταλάβω ότι η ΑΕΚ έχει παλέψει για να φτάσει ως εδώ, αντιθέτως με τον Ολυμπιακό... Μετά από 4 χρόνια επιστρέφω στην παλαιά για μένα θρησκεία: την φοβερή ΑΕΚ! 
Καλό βράδυ σε όλους! 
Τάσος Θεοδόσης

Δευτέρα 24 Αυγούστου 2015

Δευτέρα 17 Αυγούστου 2015

Το φαινομενικό οξύμωρο ενός αριστερού μνημονίου

Η μονομανής προσκόλληση της μαρξιστικής συνιστώσας της Αριστεράς στο δόγμα που θέλει την πολιτική των μνημονίων να είναι ασύμβατη με τις αξίες του χώρου (σαν οι έννοιες «Αριστερά» και «μνημόνιο» να αποτελούν τους δύο αντίθετους πόλους ενός πολιτικού οξύμωρου) με παραπέμπει, μεταφορικά, σε μια δική μου εμπειρία στα χρόνια των μεταπτυχιακών σπουδών στην Αμερική.

Θέλοντας να «βαφτίσω» κατάλληλα μια μαθηματική έννοια στη διδακτορική διατριβή μου, χρησιμοποίησα (με περισσό θράσος, ομολογώ) τον νεολογισμό “internal exterior derivative”. Σαν να λέμε, «εσωτερική εξωτερική παράγωγος»! Κατά την παρουσίαση της διατριβής, ένα μέλος της επιτροπής διατύπωσε την αυτονόητη απορία: «Μα, πώς είναι δυνατό μια παράγωγος να είναι ταυτόχρονα εσωτερική και εξωτερική;» Χαμογέλασα γιατί περίμενα την ερώτηση: «Και όμως είναι: Αναφέρομαι στην εξωτερική παράγωγο που δρα στον εσωτερικό χώρο!»

Με άλλα λόγια, δύο έννοιες που φαινομενικά είναι αμοιβαία αποκλειστικές, είναι δυνατό να συνυπάρχουν αν η ισχύς τους είναι αλληλο-συμπληρωματική και όχι αλληλο-αναιρετική. Η εξωτερική παράγωγος δρα παντού, τόσο στον «εξωτερικό» χώρο (π.χ., στο χωροχρόνο) όσο και στον «εσωτερικό» (εκεί που παίρνουν τις τιμές τους κάποια πεδία που δεν είναι πάντα άμεσα μετρήσιμα). Ο νεολογισμός του θρασύτατου Έλληνα περιγράφει το κομμάτι της εξωτερικής παραγώγου που επιδρά στις εσωτερικές, μόνο, μεταβλητές.

Πολιτικοποιώντας, τώρα, την απορία του μέλους της επιτροπής διδακτορικού, αναρωτιόμαστε αν είναι δυνατό το (τρίτο) μνημόνιο να ενταχθεί σε μια αριστερή πολιτική. Η απάντηση εξαρτάται από το είδος της Αριστεράς που έχουμε κατά νου. Συγκεκριμένα, αν αναφερόμαστε στην Αριστερά του ουτοπικού δογματισμού τού χθες, ή σε εκείνη της ευέλικτης, ευπροσάρμοστης, πραγματικής πολιτικής τού σήμερα.

Η πρώτη Αριστερά θέτει ασυμβίβαστα μια σκουριασμένη ιδεολογία πάνω από κάθε άλλη αξία. Στην προσπάθεια να «καταργήσει τις κοινωνικές ανισότητες», καλοβλέπει ακόμα και την εθνική καταστροφή που εκ των πραγμάτων θα οδηγήσει σε ολική ισοπέδωση. Αποδέχεται την καθολική φτωχοποίηση των Ελλήνων και μιλά για μια πολιτική συσσιτίων, σαν να πρόκειται για ένα λαό που μόλις βγήκε από την Κατοχή του ‘41-44 και το μόνο στο οποίο μπορεί να ελπίζει είναι να μην πεθάνει της πείνας! Απεχθάνεται, κατά βάθος, την κατακόρυφη αύξηση του βιοτικού επιπέδου που πέτυχε η χώρα από το τέλος του εμφυλίου, αφού αυτό ήταν επίτευγμα των άσπονδων ιδεολογικών αντιπάλων (αν όχι εχθρών) που κυβέρνησαν διαχρονικά.

Είναι η Αριστερά τού «όχι σε όλα»… Της στείρας άρνησης δίχως δημιουργική θέση… Της λατρευτικής προσκόλλησης σε χρεοκοπημένα δόγματα αντί της αναζήτησης νέων δρόμων προς την κοινωνική δικαιοσύνη σε έναν κόσμο που συνεχώς μεταβάλλεται… Των «ξύλινων», χιλιοειπωμένων, δίχως ουσιαστικό περιεχόμενο, συνθημάτων στη θέση του τεκμηριωμένου λόγου… Του φανατισμού και της μισαλλοδοξίας αντί της υπεράσπισης της διαφορετικότητας, όπως επιτάσσει το δημοκρατικό ήθος αλλά και τα ιδεώδη της ίδιας της Αριστεράς ως αξιακού μεγέθους, εν γένει…

Μια τέτοια Αριστερά είναι φυσικό να ανθίσταται σε κάθε μορφή προόδου, αφού κάθε βήμα προς τα μπρος μεγαλώνει την απόσταση από τις ιστορικές αφετηρίες της. Γι’ αυτή την Αριστερά, η ιδέα της σύγχρονης, ενωμένης Ευρώπης ίσως να μη διαφοροποιείται ουσιαστικά, από άποψη ηθικής διάστασης, από το ίδιο το Τρίτο Ράιχ! (Αν και τίποτα δεν είναι, τελικά, απόλυτο, αφού το αισχρό «κοκτέιλ» Μολότοφ–Ρίμπεντροπ του 1939, και όσα επακολούθησαν ως το ξεκίνημα του «Μπαρμπαρόσα» το ‘41, θα αποτελούν ανεξίτηλους ιστορικούς λεκέδες στο βιογραφικό τού «υπαρκτού»…)

Όπως όμως προϊδεάσαμε τον αναγνώστη, αρχίζει σ’ αυτό τον τόπο να αχνοφαίνεται και μια άλλη Αριστερά. Δεν θα επιχειρήσουμε να περιγράψουμε τα χαρακτηριστικά της, αφού μόλις τώρα ξεκινήσαμε να τα καταγράφουμε και να ιχνογραφούμε το πολιτικό προφίλ της. Θα αρκεστούμε να πούμε πως πρόκειται για μια Αριστερά που φαίνεται πρόθυμη να υπερβεί τον εαυτό της (χωρίς, εν τούτοις, να απαρνηθεί τις θεμελιώδεις ανθρωπιστικές αξίες της) και να μετεξελιχθεί σε μια σύγχρονη πολιτική δύναμη που μπορεί και διαβάζει τα σημάδια των καιρών.

Γιατί, η «πολιτική των αιθέρων» χρεοκόπησε οριστικά, ευτυχώς ή δυστυχώς (ο καθένας διαλέγει και παίρνει, ανάλογα με την ιδεολογία του). Και, όσο κι αν κάποιοι καλοί φίλοι ανατριχιάζουν με την ιδέα του πολιτικού πραγματισμού, θα πρέπει να δεχθούμε, επιτέλους, το αυτονόητο: Αν δεν πατάς στη γη, κανένα γήινο πρόβλημα δεν πρόκειται να επιλύσεις!

Η νέα Αριστερά, λοιπόν, θα βρει τον τρόπο να εντάξει δημιουργικά ακόμα και ένα μνημόνιο (αναπόφευκτο, εν τέλει, και αναγκαίο κακό για τη σωτηρία της χώρας) στην πολιτική της ατζέντα. Φροντίζοντας παράλληλα, σε συμβατότητα με τις θεμελιώδεις αρχές της, να κατανεμηθούν τα βάρη κατά το δυνατόν δίκαια και με τη μέγιστη κοινωνική συναίνεση.

Τελικά, η λύση των μεγάλων προβλημάτων ίσως απαιτεί κάποιες φορές την υπέρβαση των στερεότυπων και την καταφυγή στο (φαινομενικά) οξύμωρο. Τόσο στα μαθηματικά, όσο και στην πολιτική. Βέβαια, στην πρώτη περίπτωση έχεις απέναντί σου απλά και μόνο κάποιους δογματικούς της επιστήμης που απεχθάνονται τις νέες ιδέες και τους τολμηρούς νεολογισμούς. Στην πολιτική, όμως, χρειάζεται να έρθεις αντιμέτωπος με τις αγκυλώσεις του ίδιου σου του παρελθόντος αλλά και με τις λυσσώδεις αντιδράσεις των «προοδευτικών» που αρνούνται την πρόοδο.

Ένα είναι σίγουρο: Δεν έχεις δικαίωμα να αποτύχεις!

* Ο Κώστας Παπαχρήστου καταζητείται διεθνώς για πρόκληση ανήκεστης βλάβης στην καθαρότητα των μαθηματικών εννοιών, καθώς και ως αμετανόητος οπαδός της ΑΕΚ!

Aixmi.gr

Inter Milan 0-0 AEK Athens (Friendly) 16/08/2015


Πέμπτη 13 Αυγούστου 2015

Σαρλίζ Θερόν: Η καλλιτέχνης που κάποτε εκτιμήσαμε…

Διαβάζω στο Aixmi.gr ότι «Η Σαρλίζ Θερόν έγινε 40 και δηλώνει: Με τίποτα δεν θα γύρναγα στα 20!». Της ευχόμαστε να τα χιλιάσει και να ζήσει μια ευτυχισμένη ζωή με τα παιδιά της που υπεραγαπά! Όπως και της ευχόμαστε να ξανακερδίσει κάποτε την εκτίμησή μας στο πρόσωπό της, που την τραυμάτισε σοβαρά (αν όχι ανεπανόρθωτα) μια κακογουστιά ρατσιστικού χαρακτήρα κατά τη διάρκεια δημόσιας ομιλίας σε «αντιρατσιστική»(!) εκδήλωση τον Μάρτιο του 2012.

Τις απόψεις μας τις είχαμε εκθέσει τότε σε άρθρο στο «Βήμα», το οποίο έγινε δεκτό με έντονες ενστάσεις – ακόμα και ειρωνείες – από μερίδα αναγνωστών της εφημερίδας. Παραθέτω εκτενές απόσπασμα του άρθρου, στις θέσεις του οποίου εμμένω μια και δεν κατέγραψα ως τώρα μια ανατρεπτική τοποθέτηση της φημισμένης ηθοποιού:

—————————————–

Αν δεχθούμε ότι σκοπός της Τέχνης είναι η υπηρέτηση του ωραίου, τότε το ελάχιστο που δικαιούμαστε να περιμένουμε από έναν καλλιτέχνη είναι η επίδειξη ενός κάποιου καλού γούστου και μιας σχετικά υψηλής αισθητικής. Στην πράξη, βέβαια, δεν συμβαίνει πάντα κάτι τέτοιο…

Σε παλιότερα κείμενά μας εξήραμε τον επαγγελματισμό της Νοτιοαφρικανής ηθοποιού Σαρλίζ Θερόν (Charlize Theron) έτσι όπως αυτός αναδείχθηκε στην ταινία “Monster”, σε έναν ρόλο που της χάρισε το Όσκαρ ερμηνείας το 2004. Η αλήθεια είναι ότι η Θερόν δεν κατάφερε να μας εντυπωσιάσει ποτέ ξανά – όπως και ποτέ πριν: υπήρξε, θα έλεγα, η μεγάλη ηθοποιός του ενός μοναδικού ρόλου!

Η ηθοποιός, εν τούτοις, αξιοποίησε επικοινωνιακά την επιτυχία της στο “Monster”, του οποίου υπήρξε και συμπαραγωγός. Σύμφωνα με την μονόπλευρη οπτική της ταινίας, η κατά συρροή δολοφόνος Aileen Wuornos (υπαρκτό πρόσωπο, το οποίο υποδύθηκε η Θερόν) έφτασε στο έγκλημα παρασυρμένη από το πάθος της για μια άλλη γυναίκα, την οποία συντηρούσε ληστεύοντας τα θύματά της. Έτσι, αντί βιογραφικού στιγμιότυπου μιας αδίστακτης δολοφόνου, η ταινία πήρε το χαρακτήρα χρονικού ενός ρομαντικού παραστρατήματος όπου το έγκλημα έρχεται ως μοιραίο επιστέγασμα του πάθους. Και το ίδιο αυτό πάθος, λόγω της ερωτικής ιδιαιτερότητάς του, πρόσφερε στην ταινία – και στην ίδια την πρωταγωνίστρια – περίοπτη θέση στο χώρο του ακτιβισμού υπέρ των ανθρωπίνων δικαιωμάτων!

Και εδώ φτάνουμε στο οξύμωρο που αποκαλύπτει την υποκρισία (αλλά και την κακογουστιά) τόσο της ίδιας της ηθοποιού, όσο και κάποιων που ισχυρίζονται πως μάχονται για υψηλές ανθρώπινες αξίες. Τον Μάρτιο του 2012, η Θερόν κλήθηκε να παραλάβει ειδικό βραβείο ως αναγνώριση της «προσφοράς της» στον αγώνα για τα «ανθρώπινα δικαιώματα».

Παραλαμβάνοντας το βραβείο υπό τα παρατεταμένα χειροκροτήματα ενός ενθουσιώδους ακροατηρίου, ξεκίνησε την καθιερωμένη σε αυτές τις περιπτώσεις ομιλία εκθειάζοντας σαν κοινό «λιγούρι» (ζητώ συγνώμη για την έκφραση) τις ιδιαίτερες ανατομικές λεπτομέρειες του παρουσιαστή της εκδήλωσης, ενός ανερχόμενου ηθοποιού με τον οποίο επρόκειτο να συμπρωταγωνιστήσει στην επόμενη ταινία της. Χλεύασε μάλιστα δημόσια – χωρίς εν τούτοις να τους κατονομάσει – προγενέστερους συμπρωταγωνιστές της των οποίων τα «προσόντα» ήταν, κατά τη γνώμη της, «ανυπόληπτα»!

Πέρα από το αντιαισθητικό κιτς που αποπνέει, η ομιλία της Θερόν υποκρύπτει (για να μην πω φανερώνει απροκάλυπτα) μια ρατσιστικού τύπου θεώρηση των ερωτικών σχέσεων. Και το οξύμωρο στο οποίο αναφερθήκαμε παραπάνω έγκειται ακριβώς στο γεγονός ότι η κακόγουστη αυτή παράσταση (στην ουσία, μια ευτελούς αισθητικής διαφήμιση για την επόμενη ταινία της) δόθηκε στο πλαίσιο μιας δημόσιας εκδήλωσης με θέμα, υποτίθεται, τα ανθρώπινα δικαιώματα, παρουσία ενός παραληρούντος ακροατηρίου αποτελούμενου στο μεγαλύτερο μέρος του από ανθρώπους που διακηρύσσουν με κάθε ευκαιρία πως είναι θύματα μιας ιδιαίτερης μορφής κοινωνικού «ρατσισμού»…

—————————————–

Ο αναγνώστης μπορεί να δει το σχετικό video εδώ:

https://youtu.be/xL2gztTT_aI

Ξαναβλέποντάς το ακόμα και σήμερα, η αντίδρασή μου μένει πάντα ίδια:

“This is disgusting, Charlize!”

Παρ’ όλα αυτά, εύχομαι τα καλύτερα στην ηθοποιό που σαραντάρισε. Κάποτε με είχε εντυπωσιάσει πολύ, όχι για την όψη της (δεν τη θεώρησα ποτέ ελκυστική με βάση τα δικά μου κριτήρια αισθητικής) αλλά ακριβώς γιατί στραπατσάρισε την εικόνα της για να υπηρετήσει πιστά και ασυμβίβαστα την Τέχνη της. Στη συνέχεια με απογοήτευσε με τον ωφελιμιστικό – κάποιες φορές και φτηνό – τρόπο που διαχειρίστηκε την επιτυχία της.

Σήμερα, ώριμη πια, ελπίζουμε να μας ξανακερδίσει. Ποιος ξέρει… ίσως με μια άλλη συγκλονιστική ερμηνεία που θα δονεί τις χορδές της συνείδησης αντί να θωπεύει την ανατομική αυταρέσκεια ενός μάτσο ειδώλου απ’ αυτά που το Χόλυγουντ παράγει με το κιλό.

Εμείς εδώ, εξ άλλου, τέτοια ψωνισμένα «είδωλα» δεν τα αξιοποιούμε στέλνοντάς τα στη «Φίνος Φιλμς»: τους αναθέτουμε απλά το Υπουργείο Οικονομικών!

Aixmi.gr


Δευτέρα 10 Αυγούστου 2015

Aekman !!

Η φωτό είναι ευγενική προσφορά από τον αναγνώστη και καλό μου φίλο Kyriakos-the-Legend που, αν και Ολυμπιακός, εκτιμά την ΑΕΚ! Ιδιαίτερα κάποιες συνεπώνυμές μου αθλήτριες στίβου...


Κυριακή 2 Αυγούστου 2015

Όσα (δεν) παίρνει μαζί ο χρόνος…

Το κείμενο που ακολουθεί είναι ελαφρώς ετεροχρονισμένο σε σχέση με την τρέχουσα επικαιρότητα, και κάποιοι αναγνώστες ίσως το προσπεράσουν ως ανεπίκαιρο. Κάνοντας, εν τούτοις, κατάχρηση της φιλοξενίας του παρόντος ιστότοπου, παίρνω την πρωτοβουλία να το παρουσιάσω…

——————————————-

Η πρόσφατη απόφαση της κυβέρνησης να θέσει υπό την αίρεση του ελληνικού λαού, μέσω δημοψηφίσματος, την εθνική δανειακή συμφωνία έχει προκαλέσει, όπως είναι φυσικό, μεγάλη αναστάτωση και πολλές συζητήσεις, εντός και εκτός συνόρων.

Και επειδή πολλοί θα σπεύσουν να καταθέσουν μετά παρρησίας τις απόψεις τους υπέρ ή κατά της απόφασης αυτής, ας επιχειρήσουμε, με τρόπο κατά το δυνατόν επιγραμματικό, μια αποτίμηση των πολιτικών και κοινωνικών θέσεων ή δράσεων που οδήγησαν σε αυτή την εξέλιξη:

1. Κυβέρνηση: Στάθηκε ανίκανη να ανταποκριθεί με υπευθυνότητα και πυγμή στον ίδιο της τον θεσμικό ρόλο. Ανεπίτρεπτες καθυστερήσεις στην εφαρμογή αποφάσεων τις οποίες είχε διεθνώς προσυπογράψει (καθιστώντας έτσι τη χώρα αναξιόπιστη), συνεχείς παλινωδίες και ατέλειωτες αναθεωρήσεις στην υλοποίηση αναγκαίων μεταρρυθμίσεων (οι οποίες στην αρχική τους εκδοχή δεν ήταν κοινωνικά τόσο απάνθρωπες όσο αυτές που καλούνται σήμερα να αποδεχθούν οι πολίτες), πολιτικά κακόγουστες εσωτερικές κομματικές αντινομίες, αδυναμία αντιμετώπισης οργανωμένων συμφερόντων στο εσωτερικό… Τώρα, μεταθέτει το βάρος της ευθύνης της αποτυχίας της στις πλάτες των πολιτών.

2. Αξιωματική Αντιπολίτευση: Μικρόψυχη και κοντόφθαλμη (διαχρονική παθογένεια, δυστυχώς, του πολιτικού μας συστήματος, ανεξαρτήτως συγκυριακών κομματικών συσχετισμών). Δεν στήριξε ουσιαστικά (ει μη μόνον περιστασιακά και προσχηματικά) καμία διεθνή προσπάθεια της χώρας, φοβούμενη προφανώς ότι μία διεθνής επιτυχία της Ελλάδας θα πιστωνόταν προσωπικά στον βασικό πολιτικό της αντίπαλο. Λοιδορεί την κυβέρνηση για την επιλογή της να θέσει υπό αίρεση μια συμφωνία την οποία η ίδια (η αντιπολίτευση) είχε φωτογραφίσει ως περίπου εθνική μειοδοσία!

3. Κοινοβουλευτική Αριστερά: Ήταν εκείνη που διακήρυσσε σε όλους τους τόνους ότι οι αποφάσεις για κρίσιμα εθνικά ζητήματα ανήκουν στο λαό, όχι στην κυβέρνηση. Επομένως, δεν έχει κανένα λόγο να είναι δυσαρεστημένη με αυτή την εξέλιξη.

4. Συνδικάτα: Επί χρόνια γονατίζουν την εθνική οικονομία, ανθιστάμενα (ενίοτε με υπέρμετρη βιαιότητα) σε οποιαδήποτε απόπειρα εξορθολογισμού και εξυγίανσής της. Η αιχμή του δόρατος ενός μηχανισμού που οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια τη χώρα εκτός Ευρώπης. Προφανώς θεωρούν ότι, με την επιστροφή στο εθνικό νόμισμα θα διεκδικήσουν περισσότερα προνόμια για λογαριασμό των κοινωνικών ομάδων τις οποίες εκπροσωπούν.

5. Αγανακτισμένοι Πολίτες: Αφού η κατά τεκμήριο ανήμπορη κυβέρνηση τους πετάει το «μπαλάκι» της λήψης κρίσιμων εθνικών αποφάσεων, ιδού η ευκαιρία να «κυβερνήσουν»! Το ερώτημα είναι, ποιους θα βρουν να προπηλακίσουν, και εναντίον ποίων θα βιαιοπραγήσουν, την επόμενη μέρα…

6. Ευρωπαίοι Εταίροι: Θα πρέπει, επιτέλους, να διδαχθούν ότι ακόμα και τον ηττημένο τον αφήνεις να αποχωρήσει από το στάδιο με κάποιο αίσθημα αξιοπρέπειας, ιδιαίτερα μάλιστα αν πρόκειται για έναν ολόκληρο λαό. Οι πρόσφατες κυνικές δηλώσεις του Γερμανού υπουργού Οικονομικών περί εκχώρησης «μέρους» της εθνικής κυριαρχίας της χώρας, με στόχο, υποτίθεται, την αποθάρρυνση άλλων ευρωπαϊκών χωρών που θα ήθελαν να διεκδικήσουν παρόμοια οικονομική στήριξη, αποτελούν μνημείο πολιτικού ερασιτεχνισμού, αν δεν φανερώνουν κάτι βαθύτερο και προμελετημένο…

Το συμπέρασμα είναι ότι, στην ιστορία τού εν δυνάμει αυτοκαταστροφικού δημοψηφίσματος που ανακοινώθηκε, δεν υπάρχουν αθώοι και ένοχοι. Ή μάλλον, σωστότερα, δεν υπάρχουν αθώοι!

——————————————-

Στο σημείο αυτό, αισθάνομαι την υποχρέωση να εξηγήσω στον αναγνώστη τη σκοπιμότητα υποβολής προς δημοσίευση ενός κειμένου που θα έπρεπε να είχε από καιρό πάρει το δρόμο για τον κάδο με τα «ληγμένα». Τι νόημα έχει, π.χ., να ανακυκλώνουμε συζητήσεις για το διαβόητο δημοψήφισμα, τη στιγμή που ακόμα κι αυτοί που το προκάλεσαν δείχνουν να έχουν ήδη προσανατολίσει αλλιώς την πυξίδα τους;

Ας δούμε, λοιπόν, την ιστορία αυτού του κειμένου:

Πρωινό 1ης Νοεμβρίου, 2011… Λίγες ώρες πριν, ο Γιώργος Παπανδρέου, πρωθυπουργός τότε της χώρας, είχε αναγγείλει το μοιραίο, για το πολιτικό του μέλλον, δημοψήφισμα που δεν έγινε ποτέ. Στην ηλεκτρονική έκδοση της «Ελευθεροτυπίας» δημοσιεύεται ένα από τα πρώτα άρθρα γνώμης εκείνης της μέρας, γραμμένο κάπως βιαστικά τα ξημερώματα…

Καθώς το ξανακοιτούσα σήμερα, ύστερα από κάπου τέσσερα χρόνια που το ‘χα ξεχασμένο, μπήκα στον πειρασμό να στήσω μια φάρσα: να το (ξανα)στείλω για δημοσίευση με σημερινή ημερομηνία! Έτσι, για να δω αν μπορούμε να ζυγίσουμε τη χρονική απόσταση. Ή αν, τελικά, «όλα τριγύρω αλλάζουνε, κι όλα τα ίδια μένουν». Το συμπέρασμα μάλλον αναμενόμενο…

Για την ιστορία, δείτε το πρωτότυπο κείμενο με τίτλο «Κανένας αθώος!»:

http://dialogoi.enet.gr/post/%CE%BA%CE%B1%CE%BD%CE%AD%CE%BD%CE%B1%CF%82-%CE%B1%CE%B8%CF%8E%CE%BF%CF%82

Aixmi.gr

Σάββατο 25 Ιουλίου 2015

Πολιτικά διδάγματα από μια συμφωνία του Τσαϊκόφσκι

Ο Τσαϊκόφσκι υπήρξε μεγάλος συμφωνιστής. Όσοι του αρνούνται αυτή την ιδιότητα μάλλον δεν έχουν μελετήσει προσεκτικά το έργο του. Ακόμα και η κορυφαία όπερά του, η «Ντάμα Πίκα», είναι από άποψη δομής μια «συμφωνία» τεράστιων διαστάσεων που θυμίζει τις γιγάντιες συμφωνικές δομές του Γκούσταβ Μάλερ, με τα τρία οπερατικά λάιτ-μοτίφ στο ρόλο των βασικών θεμάτων.

Το συμφωνικό χάρισμα του Τσαϊκόφσκι, το οποίο γίνεται ιδιαίτερα φανερό στην Τέταρτη Συμφωνία, στη Συμφωνία Μάνφρεντ και στη Σερενάτα Εγχόρδων, έγκειται εκτός των άλλων και στην ικανότητά του να «παίζει» με τη νοημοσύνη του ακροατή μέσω της χρήσης μουσικών υπαινιγμών που δύσκολα γίνονται αντιληπτοί σε πρώτη ακρόαση. Δηλαδή, ο συνθέτης εισάγει ένα «νέο» μουσικό θέμα στο φινάλε του έργου, για να αφήσει αργότερα να φανεί πως το θέμα αυτό δεν είναι παρά επιτυχημένο «καμουφλάζ» ενός βασικού θέματος της συμφωνικής δομής, το οποίο έχει ήδη ακουστεί και αναπτυχθεί σε προηγούμενα μέρη.

Πέραν της αδιαμφισβήτητης μουσικής ιδιοφυΐας του Τσαϊκόφσκι, η χρήση μιας υπαινικτικής γραφής θα μπορούσε ίσως να αποδοθεί εν μέρει και στην ιδιαίτερη φύση και ψυχοσύνθεση του καλλιτέχνη, χαρακτηριστικά που ο ίδιος είχε δυσκολία να αποδεχθεί...

Όσο κι αν φαίνεται περίεργο, τις μουσικολογικές αυτές σκέψεις έκανα όχι μετά από ακρόαση κάποιου συμφωνικού έργου του μεγάλου Ρώσου, αλλά με αφορμή τις πρόσφατες πολιτικές εξελίξεις στη χώρα μας. Τον τελευταίο καιρό έχουμε γίνει αποδέκτες απίστευτων αποκαλύψεων που αγγίζουν, αν όχι ξεπερνούν, τα όρια ενός εθνικού εφιάλτη!

Αποκαλύπτονται σχέδια μεθοδευμένης χρεοκοπίας της χώρας και καθολικής φτωχοποίησης των Ελλήνων, στο πλαίσιο μιας σχεδόν διαστροφικής αντίληψης της επίτευξης «κοινωνικής δικαιοσύνης» μέσω γενικευμένης ισοπέδωσης. Μάθαμε για σχέδια εθνικοποίησης των τραπεζών με βέβαιη την παράλληλη εξανέμιση των καταθέσεων αφού, στην αναχρονιστική λογική του μαρξιστικού πουριτανισμού, οι έχοντες τραπεζικές καταθέσεις ανήκουν στην επαίσχυντη κατηγορία των «βολεμένων αστών» και πρέπει να υποστούν την ανάλογη τιμωρία προς όφελος αυτών που δεν έχουν ένα ευρώ στην άκρη. (Το ότι οι αληθινά βολεμένοι έχουν ήδη στείλει τις καταθέσεις τους σε ασφαλείς παραδείσους μακριά από τη χώρα, στην οποία μένουν πιστοί μόνο κάποιοι μικρο-καταθέτες, μάλλον υπερβαίνει τα αντιληπτικά όρια του επαναστατικού δογματισμού...)

Ακούσαμε για σχέδια διανομής τροφίμων και βασικών ειδών διαβίωσης με το δελτίο, ακόμα και για συσσίτια που παραπέμπουν σε τραγικές μνήμες Κατοχής. Διαπιστώσαμε μια βαθιά κρυμμένη αντιπάθεια, αν όχι ανοιχτή εχθρότητα, για οποιαδήποτε εκδοχή και διαβάθμιση ελεύθερης αγοράς, κάτι που πιστοποιείται από την αδιάφορη στάση του συστήματος μπροστά στην οικονομική καταστροφή και την απόγνωση ακόμα και των μικρο-ιδιοκτητών επιχειρήσεων της γειτονιάς, αποτέλεσμα εγκληματικών πολιτικών του οικονομικού – και όχι μόνο – επιτελείου της κυβέρνησης.

Το τραγικότερο και πολιτικά κυνικότερο όλων: Γίναμε μάρτυρες της απάνθρωπης μεταχείρισης των ηλικιωμένων (ειδικά κατά την εβδομάδα που μεσολάβησε από την προκήρυξη ως τη διεξαγωγή του μοιραίου δημοψηφίσματος), πράγμα που δεν μπορεί αλλιώς να ερμηνευτεί παρά με το δεδομένο ότι, στατιστικά, οι άνθρωποι αυτοί δεν ανήκουν στο συμπαγή πυρήνα της εκλογικής «πελατείας» του κυβερνώντος κόμματος.

Αντίθετα, είδαμε ένα συστηματικό προπαγανδιστικό «χαϊδολόγημα» της νέας γενιάς, ιδιαίτερα εκείνου του κομματιού της που δεν έχει κατορθώσει να βρει μια θέση στην αγορά εργασίας. Όσο κι αν σε κάποιους ακούγεται ανατριχιαστικό, υπήρχαν νέα παιδιά που περίμεναν ανυπόμονα τη στιγμή που το μαρξιστικό καθεστώς «θα τα πάρει» από τους «βολεμένους» για να τα μοιράσει «δίκαια» σ’ αυτούς που ζητούν μια ευκαιρία για δουλειά και αξιοπρεπή επιβίωση. Μια ματιά στα απίστευτης αγριότητας σχόλια που μαζικά αναρτήθηκαν προ του δημοψηφίσματος στα social media, θα αρκούσε για να αντιληφθεί κανείς το μέγεθος των προσδοκιών που έντεχνα καλλιεργήθηκαν. Παραθέτω και μια προσωπική εμπειρία:

Ήταν, αν θυμάμαι καλά, Κυριακή μετά την προκήρυξη του δημοψηφίσματος. Κατηφόριζα προς το μετρό, όταν βρέθηκα μπροστά σε ένα πρόχειρο κιόσκι του ΣΥΡΙΖΑ όπου μια παρέα νεαρών (αγόρια και κορίτσια) μοίραζαν προπαγανδιστικά φυλλάδια υπέρ του ‘ΟΧΙ’. Κοντοστάθηκα να ρίξω μια ματιά και, με την ευκαιρία, επιχείρησα να ξεκινήσω μια κουβέντα. Τους ρώτησα ποια θα ήταν η επόμενη μέρα αν το αποτέλεσμα ήταν ‘ΟΧΙ’, και το μόνο που εισέπραξα ήταν γενικόλογες ηρωικές ρητορείες και αφορισμοί κατά των πολιτικών δυνάμεων «των μνημονίων», χωρίς ίχνος σαφούς τοποθέτησης.

Όταν επέμεινα στην ερώτηση, μου έσκασαν τελικά το μυστικό: Πανικόβλητες οι δυνάμεις της Ευρώπης μπροστά στη θέληση του ελληνικού λαού, θα υποτάσσονταν και θα μας πρόσφεραν γη και ύδωρ προκειμένου να μην αποχωρήσουμε από την ευρωπαϊκή οικογένεια! Κατάλαβα ότι δεν είχε νόημα να συνεχίσω τη συζήτηση, έτσι έκανα να φύγω, λέγοντας: «Αν βρεθούμε ξανά εδώ την ερχόμενη Δευτέρα, θα έχουμε την ευκαιρία να σχολιάσουμε το αποτέλεσμα.»

Το πρόσωπο μιας κοπέλας που καθόταν ως τότε σιωπηλή, πήρε ξάφνου μια άγρια όψη που με τρόμαξε: «Αν είσαι απ’ αυτούς που θα ψηφίσουν ‘ΝΑΙ’, δεν θα ‘χω να πω τίποτα μαζί σου τη Δευτέρα. Από κείνη τη στιγμή και μετά, θα είσαι εχθρός μου!» Τους είπα πως η ακραία αυτή θέση καταδεικνύει το πόσο πράγματι δίχασε τον ελληνικό λαό αυτό το δημοψήφισμα. Ένας νεαρός φάνηκε να δαγκώνεται για την επικοινωνιακή γκάφα της συντρόφισσας και βάλθηκε ευθύς να τη δικαιολογήσει, λέγοντας πως δεν το εννοούσε έτσι ακριβώς όπως το εξέφρασε.

Από μια άλλη κοπέλα, τότε, δέχθηκα μια προσωπική ερώτηση διατυπωμένη σε τρίτο πρόσωπο: «Ας μας πει ο κύριος, εργάζεται;» Της απάντησα πως είμαι εκπαιδευτικός. Υποδέχθηκε την απάντησή μου με το θριαμβευτικό ύφος ανθρώπου που μόλις ξεσκέπασε μια σκοτεινή σκευωρία: «Α, έτσι πες μου! Είδατε, ο κύριος ανήκει στους βολεμένους!» Η πρώτη κοπέλα σήκωσε ακόμα πιο πολύ την ένταση καθώς άρχισε να μιλά για το πρόβλημα χρόνιας ανεργίας που αντιμετώπιζαν όλα τα μέλη της παρέας. Όμως, κάποια στιγμή ξέφυγε: «Ξέρεις τι είναι να σου σπάσουν οι μπάτσοι το κεφάλι; Εσένα σου το ‘χουν σπάσει ποτέ;»

Έκανα τη μάλλον αφελή ερώτηση αν ένα σπασμένο κεφάλι θα αποτελούσε τεκμήριο αξιοπιστίας μου ως συνομιλητή, αλλά εκείνη δεν άκουγε πια: ήμουν ο «εχθρός» που έπρεπε με κάθε τρόπο να εξοντωθεί! Κατάλαβα ότι η παρατεινόμενη παραμονή μου στο κιόσκι θα μπορούσε να οδηγήσει σε επικίνδυνες κλιμακώσεις, και έφυγα χαιρετώντας βιαστικά. Η δεύτερη κοπέλα είχε τον τελευταίο, νικητήριο λόγο: «Ε, βέβαια, του τελείωσαν τα επιχειρήματα και το βάζει στα πόδια!»

Ομολογώ ότι δεν το άκουσα να αρθρώνεται επί λέξει, μπορούσα όμως να το διαβάσω στα μάτια τους που ξεχείλιζαν από θυμό: «Περίμενε να ‘ρθει η Δευτέρα και θα τα πούμε με όλους εσάς τους βολεμένους!» Κι αν δεν το άκουσα εγώ, το άκουσε συγγενικό μου πρόσωπο προχωρημένης ηλικίας από επιστήθια, υποτίθεται, φίλη! Κάποιοι επιχείρησαν να διχοτομήσουν την κοινωνία στήνοντας αριστοτεχνικά και δόλια το τερέν μιας εμφύλιας διαμάχης. Και θα πετύχαιναν τους στόχους τους αν οι ίδιες οι συγκυρίες δεν ανέτρεπαν με τρόπο δραματικό τα σχέδιά τους...

Βέβαια, εκτός από τους πολιτικούς, το ρόλο τους στο κλίμα της πόλωσης έπαιξαν και κάποιες χαρισματικές γραφίδες. Δεν πάει καιρός που διάβασα εδώ στο Aixmi.gr ένα κείμενο γραμμένο από ιδιαίτερα αξιόλογο αρθρογράφο που εμφανώς πρόσκειται στο σκληρό πυρήνα των μαρξιστών του κυβερνώντος κόμματος. Αφορούσε το επικείμενο, τότε, δημοψήφισμα, το οποίο ο αρθρογράφος περιέγραφε ως πεδίο ανάδειξης μιας ταξικής πάλης ανάμεσα σ’ αυτούς που ακόμα έχουν κάτι να χάσουν, κι εκείνους που δεν έχουν να χάσουν τίποτα αφού τα έχουν χάσει όλα. Η ηθική σκιαγράφηση των δύο τάξεων ήταν σαφώς (αν και αρκούντως διακριτικά) ετεροβαρής, με τη λιγότερο προνομιούχα τάξη να εμφανίζεται ως έχουσα το ηθικό πλεονέκτημα, πράγμα που (υπαινικτικά) θα μπορούσε να «δικαιολογήσει» αισθήματα θυμού κι εμπάθειας απέναντι στους «βολεμένους»...

Πού υπεισέρχεται ο Τσαϊκόφσκι σε όλα αυτά; Στο ότι κακώς εκπλαγήκαμε – αν όχι ανατριχιάσαμε – τον τελευταίο καιρό καθώς έβγαιναν στην επιφάνεια τα σχέδια των ακραίων «ιδεολόγων» του ΣΥΡΙΖΑ (εν επιγνώσει ή όχι του πρωθυπουργού, αυτό μένει να διερευνηθεί) για το μέλλον της χώρας και το πεπρωμένο του λαού της. Τα σημάδια ήταν εκεί εξαρχής, σαν μουσικά θέματα Τσαϊκοφσκικής συμφωνίας που δεν έχουν ακόμα αποκαλύψει όλα τους τα μυστικά, αναμένοντας το φινάλε του έργου για να αναδείξουν την πλήρη, την αυθεντική τους μορφή. Καταλαμβάνοντας απροετοίμαστο τον ακροατή που αφέθηκε να παρασυρθεί από την απατηλή γοητεία της φαινομενολογίας, μη μπορώντας να αντιληφθεί τις υπόγειες διασυνδέσεις ανάμεσα στα επιφαινόμενα.

Στο άρθρο «Φοβάμαι τους θυμωμένους!» (http://www.tovima.gr/opinions/useropinions/article/?aid=459837), δημοσιευμένο στο «Βήμα» τον Μάιο του 2012 κι ενώ η χώρα βρισκόταν σε παρατεταμένη προεκλογική περίοδο, είχαμε γράψει:

Ο θυμός γίνεται τόσο πιο επικίνδυνος, όσο πιο ανώριμος είναι ο φορέας του που καλείται να τον διαχειριστεί. Αν η θέα ενός γεμάτου όπλου στα χέρια ενός θυμωμένου ενήλικα φοβίζει, στα χέρια ενός θυμωμένου παιδιού τρομοκρατεί! Όπως, προσωπικά, με τρομοκρατούν τα «οπλοφορούντα» οργισμένα «παιδιά» που παρελαύνουν κατά συρροή τις μέρες αυτές στους δέκτες των τηλεοράσεών μας. Και αναφέρομαι στους διάφορους εκπροσώπους του πολιτικού φορέα που διεκδικεί την κατάληψη της εξουσίας με σκοπό το γκρέμισμα και ξαναχτίσιμο της χώρας απ’ την αρχή. Με κύριο – αν όχι μοναδικό – υλικό ανοικοδόμησης τον ίδιο το θυμό, τόσο του λαού-ψηφοφόρου όσο και των επίδοξων εξουσιαστών!

Με τρομάζουν τα αλλοιωμένα από την οργή χαρακτηριστικά των προσώπων, η υστερική οξύτητα της φωνής που κραυγάζει αδιάκοπα, οι νευρικές κινήσεις των χεριών που μάταια προσπαθούν να υποκαταστήσουν τον πειστικό λόγο, ο αγχώδης ρυθμός μιας ομιλίας κενής περιεχομένου όπου τη θέση των σοβαρών πολιτικών επιχειρημάτων έχουν καταλάβει τετριμμένα, μονότονα επαναλαμβανόμενα συνθήματα του πεζοδρομίου...

Με τρομάζει η θνησιγενής φύση των πραγμάτων που χτίζονται πάνω στο θυμό. Γιατί, μόλις η θυμωμένη γενιά καταλάβει την εξουσία, ο θυμός της μοιραία θα εκτονωθεί. Μαζί θα εκλείψει και η μοναδική πρώτη ύλη που τώρα νοηματοδοτεί και προσανατολίζει την πολιτική της στόχευση. Και το κενό που θ’ απομείνει δύσκολα θα καλυφθεί, αφού ο θυμός στην προκειμένη περίπτωση είναι κάτι σαν τους καβαφικούς βαρβάρους: είναι κακό πράγμα να τον έχει κανείς, όμως ακόμα χειρότερο πράγμα είναι η απουσία του!

Το άρθρο εκείνο, μακριά από το να προβλέπει τα μελλούμενα, επιχείρησε να αναδείξει τον κίνδυνο που εμπεριείχε το πείραμα υποκατάστασης της πραγματικής πολιτικής από μια πολιτική του θυμικού. Και, όπως έγινε τελικά φανερό, ο θυμός δεν ήταν μόνο ένα λαϊκίστικο πολιτικό τέχνασμα για χειραγώγηση των μαζών με στόχο την κατάληψη της εξουσίας. Ούτε καν ένα γνήσιο και ειλικρινές συναίσθημα που θα καταλάγιαζε με την επίτευξη του πιο πάνω στόχου, αφήνοντας πίσω του απλά ένα κενό πολιτικής.

Ο θυμός αποδείχθηκε πως αποτελεί το μοναδικό δομικό συστατικό του συγκεκριμένου πολιτικού χώρου, ένα αμφιμονοσήμαντα αντιπροσωπευτικό σήμα κατατεθέν της ταυτότητάς του. Χωρίς υπερβολή, ο χώρος αυτός δεν θα μπορεί να υφίσταται αν του στερήσουν το θυμό! Αυτό καθιστά αναγκαία την αέναη αναζήτηση εσωτερικών ή εξωτερικών «εχθρών». Και όταν ένας τέτοιος «εχθρός» εκ των πραγμάτων εκλείψει, κάποιος άλλος θα πρέπει να πάρει τη θέση του. Πότε είναι οι εγχώριες «δυνάμεις του μνημονίου», πότε οι «κακοί και ανάλγητοι εκβιαστές Ευρωπαίοι» σε συνεργασία με τα «ντόπια παπαγαλάκια τους» και τα «διαπλεκόμενα μέσα ενημέρωσης»...

Στην ηθική των θυμωμένων, ο θυμός καυτηριάζει τις συνειδήσεις και καθαίρει τις προθέσεις και τα μέσα. Τα τελευταία μπορεί να εμπεριέχουν ακόμα και την πολιτική εξαπάτηση, αν αυτή υπηρετεί τους ιερούς στόχους της ιδεολογίας. Εξ άλλου, αν ο μουσικοσυνθέτης «εξαπατά» τον ακροατή μεταμφιέζοντας τα μουσικά του θέματα, γιατί δεν θα μπορούσε κατ’ αντιστοιχία να κάνει το ίδιο κι ο πολιτικός, προς «όφελος» του λαού; Ας ήταν εξασκημένο το αυτί του μουσικόφιλου ακροατή ώστε να αντιληφθεί τις κρυμμένες θεματικές συγγένειες. Ομοίως, ας ήταν αρκούντως ευφυής και διορατικός ο πολίτης ώστε να διακρίνει τα δόλια σχέδια καθολικής φτωχοποίησης των Ελλήνων, στα συρτάρια ενός πολιτικού σχηματισμού που αργά ή γρήγορα θα κατακτούσε την εξουσία! Εξ άλλου, τα σημάδια υπήρχαν και ήταν εμφανή. Μόνο που δεν τα πήραμε εγκαίρως στα σοβαρά...

Στο άρθρο «Το φάρμακο του σκύλου» (http://www.aixmi.gr/index.php/to-farmako-tou-skylou-2/) επιχειρήσαμε μια συμβολική ανάλυση του μηχανισμού πολιτικής εξαπάτησης ενός λαού που κατά βάθος θέλει να εξαπατηθεί. Αν το είχαμε γράψει προεκλογικά, ίσως σήμερα διεκδικούσαμε το χάρισμα του προφήτη. Ακόμα και τη στιγμή που το γράφαμε, όμως (σχετικά πρόσφατα), δεν μπορούσαμε να φανταστούμε όσα εφιαλτικά θα έρχονταν στην επιφάνεια λίγες βδομάδες αργότερα, όταν θα αποκαλυπτόταν το «μέλλον» που μας επιφύλασσαν χωρίς να μας ρωτήσουν και χωρίς ποτέ να τους εξουσιοδοτήσουμε.

Και όμως... Αν διαβάσει κανείς προσεκτικά και με σημειολογική οξυδέρκεια το κείμενο, θα προσέξει ότι όλα τα χαρτιά βρίσκονταν ήδη στο τραπέζι. Σαν Τσαϊκοφσκικά μουσικά θέματα που μας αποκοιμίζουν με την πλανερή αθωότητά τους, περιμένοντας το φινάλε της συμφωνίας για να αποκαλύψουν όσα δεν είχαμε τη φαντασία να προβλέψουμε.

Σε ό,τι αφορά τον Τσαϊκόφσκι, αποκαλύπτομαι μπροστά στη δύναμη της ιδιοφυΐας του. Στην άσκηση εξουσίας, όμως, όπου διακυβεύονται ζωές ανθρώπων και λαών, δεν μιλούμε πλέον για ιδιοφυΐα αλλά για πολιτική δολιότητα. Ευτυχώς ο καπετάνιος, αντιλαμβανόμενος έστω και αργά το μέγεθος της ιστορικής του ευθύνης, αποφάσισε την τελευταία στιγμή να στρίψει το τιμόνι. Αν και θα πληρώσουμε πανάκριβα τις τυχοδιωκτικές στραβοτιμονιές του τόσων (όχι μηνών αλλά) ετών, θα πρέπει ίσως να του δώσουμε μια τελευταία ευκαιρία.

Δεν είμαι βέβαιος ότι τη δικαιούται. Σίγουρα, όμως, τη χρωστάμε εμείς στον εαυτό μας. Γιατί, δυστυχώς ή ευτυχώς, άλλος δρόμος σωτηρίας δεν φαίνεται να υπάρχει. Για πολλά χρόνια, φοβάμαι...

* Ο Κώστας Παπαχρήστου είναι βαθιά διχασμένος ανάμεσα στον Βάγκνερ και τον Τσαϊκόφσκι. Κάποια ανακούφιση ενός έντιμου συμβιβασμού τού προσφέρει ο Μάλερ...

Aixmi.gr